Het aangekondigde lidmaatschap van Technion, de oudste en hoogst aangeschreven universiteit van Israël, volgt op het toetreden van de Franse École Polytechnique (Parijs) afgelopen juni en brengt het aantal leden van dit selecte gezelschap op zes: behalve de TU/e waren ook de Danmarks Tekniske Universitet (Kopenhagen), École Polytechnique Fédérale de Lausanne en Technische Universität München al lid.

Hoewel Israël strikt gesproken niet in Europa ligt, neemt het - net als niet-EU-land Zwitserland - deel aan het systeem van onderzoeksfinanciering van de Europese Unie, en maakt het land in die zin deel uit van de Europese wetenschappelijke gemeenschap. Technion sleepte de afgelopen jaren bijvoorbeeld maar liefst 84 prestigieuze ‘ERC Grants’ binnen

Jan Mengelers, voorzitter van het College van Bestuur van de TU/e, is ook voorzitter van EuroTech Universities Alliance. Hij ziet Technion als een perfecte partner op het gebied van onderzoek en innovatie. “Binnen EuroTech bundelen we complementaire onderzoekslijnen en verbinden we onze innovatie-ecosystemen om meer impact te bewerkstelligen. Technion past hierin perfect, gegeven hun wetenschappelijke kracht en levendige innovatie-ecosysteem.”

Gevoelig

Aan de uitmuntendheid van Technion als onderzoeksinstelling hoeft niet te worden getwijfeld – er werken momenteel zelfs drie Nobelprijswinnaars voor de Chemie -, maar de keuze voor een Israëlische universiteit als lid van EuroTech ligt politiek wel gevoelig. Technion is een belangrijke leverancier van kennis voor de Israëlische wapenindustrie en onderzoek van deze universiteit heeft onder meer onbemande bulldozers voortgebracht die door het Israëlische leger in de Palestijnse gebieden worden ingezet.

Voorzitter Mengelers reageerde in het Eindhovens Dagblad met het argument dat zowel EuroTech als de TU/e geen politieke organisaties zijn. “Er is ook niet gekeken naar politieke of andere gronden. Nederland onderhoudt normale en open betrekkingen met Israël. Heel kort: wij doen niet aan politiek of geloof. Het gaat hier over wetenschap en die wordt wereldwijd bedreven.”

Volgens het Eindhovens Dagblad is vorig jaar aan de universiteit van Gent een speciale mensenrechtencommissie ingesteld, nadat de samenwerking met Technion daar tot commotie had geleid. Deze commissie legt ieder nieuw project met universiteiten uit landen als Turkije, China of Israël onder de loep om te voorkomen dat de universiteit deelneemt aan 'compromitterende projecten’. Volgens Mengelers staat zo’n mensenrechtencommissie in Eindhoven “niet op de agenda”.

Fotonica

De Israëliër Oded Raz studeerde zelf aan Technion en is nu universitair hoofddocent bij Electrical Engineering. Hij benadrukt dat de banden tussen het instituut en het Israëlische leger niet moeten worden overdreven. "Het zou flauw zijn om te zeggen dat Technion een verlengstuk is van het leger. Vanwege de geopolitieke situatie in Israël zijn er aanzienlijke middelen beschikbaar voor defensie. En de innovatieve technologie uit de labs van een vooraanstaand technisch instituut als Technion kan inderdaad worden gebruikt voor militaire toepassingen, maar het onderzoek wordt er naar mijn inzicht altijd gedreven door wetenschappelijke nieuwsgierigheid.”

Technion is volgens Raz begin twintigste eeuw opgericht door joodse ingenieurs die uit Duitsland naar Palestina emigreerden. “Het is nu zeker de beste en ook de enige puur technische universiteit van Israël. Het heeft een prachtige campus op een beboste berg bij Haifa, en staat bekend als een plek waar veel technische startups ontstaan.”

Zelf ziet Raz het toetreden van Technion tot EuroTech vooral als een kans om samen te gaan werken op het gebied van fotonica. “Hun faculteit Electrical Engineering is een stuk fundamenteler ingesteld dan die hier in Eindhoven. In dat opzicht vullen we elkaar goed aan: ik zie wel kansen om ideeën uit Haifa hier te realiseren. Misschien ook wel door startups van Technion hier te huisvesten, zodat ze gebruik kunnen maken van onze faciliteiten, zoals de cleanroom.”