Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker en begrotingscommissaris Günther Oettinger presenteerden gistermiddag in Brussel het begrotingsvoorstel voor de jaren 2021 tot en met 2027.

Er moest op veel terreinen worden bezuinigd, maar onderzoek en innovatie krijgt er juist geld bij. In totaal bedraagt het beoogde budget voor onderzoek en innovatie 114,8 miljard euro. Daarvan zijn 97,9 miljard euro bestemd voor het onderzoeksprogramma Horizon Europe, de opvolger van het huidige programma Horizon2020.

Het nieuwe onderzoeksprogramma krijgt tot en met 2027 ruim 18 miljard euro meer ter beschikking dan zijn voorganger Horizon2020 en is daarmee het grootste onderzoeks- en innovatieprogramma in de geschiedenis, stelt de commissie. In juni wordt bekend hoe de programma’s eruit gaan zien.

Competitie

Het ruime budget is volgens de commissie nodig wil de EU de competitie met China en de VS aankunnen. In de huidige begrotingsperiode bedraagt het budget voor onderzoek en innovatie tachtig miljard euro en in de zeven jaar daarvoor ging het om vijftig miljard.

De EU-Commissie wil zich daarnaast meer gaan richten op jongeren en stelt maar liefst dertig miljard euro ter beschikking voor het uitwisselingsprogramma Erasmus+. Dat is een verdubbeling van het huidige budget. Daarmee groeit het dertig jaar oude Erasmus+ het hardst van alle programma’s.

Neth-ER, de vereniging van het Nederlandse kennisveld in Brussel, is erg blij met de verdubbeling van het Erasmus+-budget, “maar de 97,9 miljard euro voor Horizon Europe vallen een beetje tegen”, zegt medewerker Mariëlle Brouwer. “Het is fijn dat het budget stijgt, terwijl er op heel veel andere programma’s wordt bezuinigd, maar onze leden hadden eigenlijk op 120 miljard euro gehoopt.”

Boeren

De commissie wil bezuinigen op landbouw en regionale ontwikkeling en de directe steun aan boeren. In totaal stelt de commissie voor om de begroting met zo’n driehonderd miljard euro te verhogen van duizend miljard euro in de huidige begrotingsperiode naar zo’n 1.300 miljard euro tussen 2021 en 2027.

Universiteitenvereniging VSNU noemt de verhoging van het EU-budget een stap in de goede richting, maar: “Om het slimste continent te worden en te blijven zal er in de toekomst nog veel meer geïnvesteerd moeten worden in onderzoek en innovatie.” De universiteiten hebben daarom eerder in Nederland en Europa bepleit om een groter deel van de begroting te investeren in onderzoek en innovatie.

Premier Mark Rutte laat in een reactie weten dat hij het budgetvoorstel niet acceptabel vindt. Volgens hem loopt de rekening voor Nederland te hoog op. “Een kleinere EU als gevolg van Brexit moet ook een kleinere begroting betekenen”, meent hij.

Nu de meerjarenbegroting gepresenteerd is begint het werk pas echt. De Ministerraad en het Europees Parlement gaan nu over het voorstel debatteren. Als het goed is, ligt er over een jaar een akkoord.

Foto | iStockphoto - Sergey Khakimullin