Voor topsporters wil minister Ingrid van Engelshoven het bindend studieadvies (bsa) verzachten, kondigde ze in januari aan. Het moet makkelijker worden om een studie met topsport te combineren. Dus hoeven topsporters straks minder studiepunten te behalen in hun eerste jaar. Ze mogen hun studie vervolgen, ook al studeren ze eigenlijk niet snel genoeg. Tenminste, als hun onderwijsinstelling voor hen een uitzondering wil maken.

Maar hoe zit het dan met andere talenten, wilde D66 weten. Misschien heeft een muzikant ook wel behoefte aan wat coulance in het eerste jaar. Mag een onderwijsinstelling daar ook een uitzondering voor maken?

Ja, is het antwoord. Het hoger onderwijs krijgt meer ruimte om met de persoonlijke omstandigheden van studenten rekening te houden. Topsport is maar een voorbeeld van zo’n persoonlijke omstandigheid, stelt de minister. “Andere persoonlijke omstandigheden, zoals die van talentvolle muzikanten, zijn ook denkbaar.”

Nederlands Studenten Orkest

Xaveria Vossen - nu studerend bij Fontys, maar in 2015 gestart met de opleiding Werktuigbouwkunde aan de TU/e - juicht een versoepeling van het bsa voor topmuzikanten toe. Zelf werd Vossen, nu voorzitter van de Quadrivium, in dat eerste jaar geveld door de ziekte van Pfeiffer en was ze helaas niet op de hoogte dat daardoor voor haar een uitzonderingspositie had kunnen gelden. “Maar ook als ik in dat eerste jaar niet ziek was geworden, was het voor mij heel prettig geweest als ik minder studiepunten had hoeven te behalen. Als violiste wilde ik in dat jaar namelijk ook proberen toegelaten te worden tot het Nederlands Studenten Orkest. Ik betwijfel of de combinatie studeren en NSO me gelukt was als ik 45 studiepunten had moeten halen. Nu lukte het niet vanwege mijn ziekte, maar de overstap naar Fontys voelt voor mij niet als de juiste. Ik wil uiteindelijk toch weer naar de universiteit.”

Slagwerker Wouter Kuyper, die in september 2016 startte met de TU/e-opleiding Technische Natuurkunde, werd dat studiejaar gevraagd voor het NSO en noemt zijn uiteindelijke deelname daaraan ook nu nog een gok. “Op dat moment wist ik niet of ik dan mijn bsa wel zou halen, al kon ik het met docenten wel regelen dat ik mijn tussentoetsen mocht overslaan. Eén vak kon ik uitstellen.”

Uiteindelijk behaalde Kuyper 55 studiepunten, dus ruimschoots zijn bsa, maar hij moest er wel keihard voor werken. “De inspanning die je dan een maand moet leveren, is echt te vergelijken met topsport. Ik denk ook dat weinig eerstejaars overwegen zich aan te melden voor het NSO vanwege de vrees dat het voor hen niet te combineren is. Ik zie in ieder geval weinig eerstejaars bij het NSO - ook dit jaar niet nu ik er weer aan heb deelgenomen en het voor mij weer stevig aanpakken was.”

Niet verplicht

Onderwijsinstellingen zijn niet verplicht om een coulanceregeling voor topmuzikanten in te voeren. Het instellingsbestuur moet zulke persoonlijke omstandigheden dan opnemen in de eigen regelingen voor het bindend studieadvies. Voor topsporters bleken veel onderwijsinstellingen, waaronder de TU/e, al een uitzondering te maken. Voor artiesten lijkt dit minder voor te komen, maar bijvoorbeeld de Universiteit Twente (zie onder de kop Bij Persoonlijke Omstandigheden, onderdeel 3.e),  Saxion Hogeschool en de Haagse Hogeschool houden er al wel rekening mee.

Officieel kan het dus nog niet. Zo’n uitzondering is nu in principe alleen mogelijk voor zwangere en zieke studenten, studenten die bestuurswerk doen en studenten in bijzondere familieomstandigheden. De nieuwe regels zullen op zijn vroegst in het nieuwe studiejaar ingaan. Op dit moment is nog niet bekend of de TU/e zo'n extra coulanceregeling ook zou willen invoeren.