Zo’n tien procent van de mensen die een naaste verliezen, ontwikkelt hierdoor blijvende psychische problemen - ook wel aangeduid met de term Prolonged Grief Disorder - waardoor ze niet normaal meer functioneren. Hoewel die diagnose pas na minimaal een jaar gesteld kan worden, zouden de patiënten veel baat kunnen hebben bij psychologische bijstand in een veel vroegere fase van het rouwproces, vertelt Wan Jou She. “Verlies hoort bij het leven, maar na de rouw kun je weer van het leven genieten. Het is belangrijk om dat inzicht over te brengen aan mensen die treuren om hun overleden naaste.”

Ervaring

Ze spreek uit ervaring: haar fascinatie met rouw ontstond tijdens haar studie in Taiwan, toen haar relatie strandde. “Daar heb ik het lang moeilijk mee gehad, maar uiteindelijk heb ik het goed kunnen verwerken. Dat is voor mij de motivatie geweest om hier een promotieproject aan te wijden.”

Het einde van een romantische relatie is uiteraard niet hetzelfde als een dierbare verliezen door overlijden. Toch zijn er grote overeenkomsten in de psychologische impact van beide gebeurtenissen, legt She uit. “Het gevoel van verlies ontstaat door het feit dat je niet meer bij je naaste kunt zijn. Dat kan komen door de dood, maar ook door het verbreken van een relatie of door fysieke afstand. Ik heb ooit voor een zaal vol studenten gestaan om te vertellen over rouw. De helft van hen kwam uit het buitenland en miste daardoor familie en vrienden. Ook dat brengt een vorm van rouw met zich mee.”

Psychologische hulp

Om vroegtijdig te bepalen of iemand kans loopt op Prolonged Grief Disorder, besloot de promovenda een webapplicatie te ontwerpen speciaal voor mensen die recent een naaste hebben verloren. Aan de hand van een aantal vragen over de achtergrond van de nabestaande, de relatie tot de overledene en de oorzaak van overlijden, geeft de website aan het of het raadzaam is om psychologische hulp te zoeken. “Ik ben een ontwerper zonder medische of psychologische achtergrond, dus hiervoor zijn we een samenwerking aangegaan met Amerikaanse psychotherapeuten van de University of Memphis. Zij hadden ook toegang tot een database met proefpersonen, van wie er uiteindelijk zeshonderd online de vragen hebben beantwoord.”

Aan de uiteindelijke website ging uitgebreid onderzoek naar risicofactoren vooraf. “Het blijkt dat vooral mensen die hun partner verliezen veel kans lopen op Prolonged Grief Disorder. Ook een verleden met psychische problemen vergroot het risico.” Daarnaast blijkt - niet verrassend - ook het aantreffen van een door geweld om het leven gekomen naaste een serieuze risicofactor.

Spontane reacties

Hoewel de webapplicatie zelf nog geen expliciete therapeutische functie heeft, was She aangenaam verrast door de honderden spontane reacties die de testpersonen achterlieten. “Sommigen van hen deelden persoonlijke herinneringen aan de overledenen en vertelden hoe ze omgaan met hun verdriet. Anderen lieten ons weten dat de website ze geholpen had om hun eigen gevoelens beter te begrijpen. Dat ze tot de conclusie waren gekomen dat ze hulp moesten zoeken, of dat hun gevoelens juist heel normaal waren.”

Al met al is She enthousiast over de uitkomsten; ze gaat haar online ‘tool’ dan ook verder ontwikkelen. “Ik zou graag de mogelijkheid toevoegen om verhalen te delen, zodat de gebruikers steun kunnen hebben aan elkaar. Gelukkig willen ook de psychotherapeuten met wie ik heb samengewerkt op dit project voortbouwen. Dat is een mooi compliment.”

Foto | Bart van Overbeeke