Bij de Groningse universiteitskrant UK zijn twee redacteuren ontslagen. Volgens hen is er sprake van censuur en mochten ze niet te kritisch schrijven over gevoelige onderwerpen zoals de campus in het Chinese Yantai, maar dat ontkennen de hoofdredacteur en de universiteit.

“Universiteiten moeten een bolwerk van vrijheid zijn, dus zeker ook van journalistieke vrijheid”, zegt Kamerlid Paul van Meenen van regeringspartij D66. “Dat is hier evident niet het geval, denk ik, dus ik ga de minister maar eens vragen hoe ze hiernaar kijkt.”

Hij heeft zich aangemeld voor het wekelijkse vragenuur in de Tweede Kamer. Als zijn vragen op de lijst komen, zal de minister morgen moeten zeggen hoeveel waarde ze hecht aan de universiteits- en hogeschoolmedia.

Ook Tweede-Kamerlid Frank Futselaar (SP) wil de onafhankelijke journalistiek in het hoger onderwijs steunen. “Het gaat hier om de democratisering van het hoger onderwijs”, zegt hij. “Een democratie kan alleen functioneren als je ook een mate van onafhankelijke journalistiek hebt.”

Onafhankelijk

Zes jaar geleden stelde zijn partij al voor om de onafhankelijkheid van instellingsbladen te garanderen. Futselaar wil dat plan nieuw leven inblazen in het Kamerdebat over de onderwijsbegroting. “Zeker bij hogescholen zijn de meeste onafhankelijke bladen weg en aan de universiteiten staan ze ook regelmatig onder druk.”

Uiteindelijk zullen bestuurders wel een machtsmiddel behouden, meent hij, want ze betalen voor de bladen. Maar ze moeten zo ver mogelijk op afstand blijven en zeker niet ingrijpen in de artikelen en de redactie.

En als er dan een aanvaring is tussen het bestuur en de journalisten? “Ik heb liever dat boze bestuurders dan in een ingezonden brief uitleggen waarom de berichtgeving niet klopt”, zegt Futselaar.

Conflict

In Groningen boog een speciale commissie zich over het conflict met de twee redacteuren van de universiteitskrant UK en die gaf de hoofdredacteur en de universiteit gelijk: van censuur was geen sprake. Maar er was wel sprake van een ‘spanningsveld’.

Een onderwijsinstelling is vergelijkbaar met een kleine gemeente, zegt Futselaar. “De ene keer is de lokale krant kritisch over de burgemeester, de volgende keer fotograferen ze hem als hij een nieuwe school opent… zo gaat het nu eenmaal. Ik ben politicus, ik vind het ook niet altijd fijn wat journalisten over me schrijven. Maar dat is een erg lage prijs voor onafhankelijke journalistiek.”