Wij kunnen de toestroom van studenten niet meer aan, waarschuwen de technische universiteiten al een poosje. Als we geen extra geld krijgen, moeten we voor sommige studenten de deur dichthouden.

Nu is het zover. De TU Delft zet voor het komende collegejaar een rem op de opleiding bouwkunde. Die trekt weer meer studenten nu de malaise in de bouwsector voorbij is. De TU/e kondigde in mei al studentenstops aan bij de opleidingen industrieel ontwerp, biomedische technologie, technische bedrijfskunde en technische informatica en gaat die dus daadwerkelijk invoeren.

Preventief

Het is een preventieve maatregel, zegt woordvoerder Barend Pelgrim van de TU/e desgevraagd. “We moeten ergens een grens trekken om nog goed onderwijs te kunnen blijven aanbieden. Je weet nooit exact van te voren hoeveel aanmeldingen we krijgen, hoewel het gelukkig over het algemeen wel meevalt met het aantal studenten dat we moeten afwijzen.”

De studentenstops vallen slecht in de Tweede Kamer. Jarenlang moedigt de overheid jongeren aan om voor techniek te kiezen. Nu doen ze het eindelijk en dan mogen ze niet van start bij de opleiding van hun eerste keuze.

Er woedt een politieke strijd om het geld: moeten de technische universiteiten misschien een groter deel van de koek krijgen? Onder meer regeringspartijen VVD, CDA en ChristenUnie vinden van wel.

Het aantal studenten bij de vier technische universiteiten is inderdaad hard gestegen: in vijf jaar tijd kwamen er in Eindhoven en Wageningen bijna veertig procent meer eerstejaars. Delft en Twente zagen een toename van respectievelijk 22 en 16 procent. Sommige andere universiteiten groeiden in die jaren ook behoorlijk (met name de Erasmus Universiteit Rotterdam: 32 procent), maar de technische universiteiten benadrukken dat hun opleidingen nu eenmaal duurder zijn.

Protesteren

PvdA-minister Bussemaker was niet overtuigd. Er zijn wel meer opleidingen die het moeilijk hebben met de groei van het aantal studenten, kaatste ze terug, alleen hebben die een minder sterke lobby. Het nieuwe kabinet wil de technische opleidingen inderdaad meer geld geven, maar zal dat ten koste gaan van de andere universiteiten? Het is nog even afwachten. De andere universiteiten beginnen alvast te protesteren.

De Utrechtse rector Bert van der Zwaan schreef bijvoorbeeld in een column dat hij “steeds pissiger” werd toen hij over het regeerakkoord en het extra geld voor bèta-techniek nadacht. Precies een jaar geleden stuurden de ‘brede’ universiteiten samen een brief aan het kabinet: wij worstelen ook met volle collegezalen, was de boodschap.

Zorgen

Het nieuwe kabinet maakt zich overigens zorgen over selectie, blijkt uit het regeerakkoord. Bacheloropleidingen moeten hun keuze voor een studentenstop voortaan “adequaat onderbouwen”. Gebeurt dit niet, dan kan het ministerie het besluit tot een numerus fixus blokkeren.

In het wetenschappelijk onderwijs groeit het totale aantal fixusopleidingen dankzij de twee TU’s van 44 naar 49, al kan dat nog veranderen. Instellingen kunnen tot 1 december wijzigingen doorgeven.