“Indrukwekkend.” Dat is volgens Jan Mengelers het eerste woord dat bij een bezoeker van de nieuwe campus, die tachtig hectare beslaat, opkomt. “En dat niet alleen vanwege de snelheid waarmee dit universiteitsterrein in Harvard-stijl in drie jaar tijd uit de grond is gestampt", zegt Mengelers. "Het is ook een zeer levendige en attractieve campus. Weliswaar gebouwd in de middle of nowhere op een uur rijden van Hangzhou, maar voorzien van state-of-the-art onderzoeksfaciliteiten. Heel anders dan die troosteloze campussen die je vroeger zag verrijzen in Oostblok-landen.”

Mengelers was er dit weekend voor het eerst en had al veel gehoord over de stormachtige ontwikkelingen aan deze universiteit waar de TU/e al twaalf jaar nauwe banden mee heeft. “Maar pas als je met eigen ogen ziet wat er allemaal gebeurt, in welk tempo dat gaat en met welke gedrevenheid, dan besef je pas dat we in het Westen serieus rekening moeten gaan houden met de opkomst van dit soort universiteiten.”

Volgens rector Frank Baaijens is er het afgelopen decennium door de Chinese overheid enorm veel geld in R&D gestoken. “Volgens de cijfers van de Chinese NWO is de omvang daarvan in tien jaar tijd met een factor zeven toegenomen. Er is fors geïnvesteerd in researchfaciliteiten en als je kijkt naar de 0,1 procent toppublicaties die wereldwijd het meest geciteerd worden, zie je dat Chinese wetenschappers inmiddels kunnen concurreren met onderzoekers uit de VS. Hierdoor is China erin geslaagd om veel wetenschappers die gingen studeren in het buitenland, weer te laten terugkeren naar hun vaderland.”

Brainbrigde-programma

De TU/e werkt al sinds 2005 samen met de Zhejiang University in het Brainbridge-programma, waar Philips als initiator ook deel vanuit maakt. De samenwerking vindt plaats op het gebied van elektrotechniek, biomedische technologie en industrial design. Mengelers zou graag zien dat ook de nationale overheden van Nederland en China bij dit programma aanhaken.

“Dat zou in een soort TKI-constructie (Topsectoren voor Kennis en Innovatie -red.) moeten, zoals we dat ook al jaren in Nederland doen. Zo stimuleer je publiek-private samenwerking, waarbij beide partijen vijftig procent van de investeringen voor hun rekening nemen. Want geld voor onderzoek uit China halen gaat je echt nooit lukken, maar de overheid daar is zeker bereid om in het land zelf wel in dit soort constructies te investeren. De Zhejiang University en nog een aantal Chinese universiteiten wil men in de komende twee decennia internationaal leidend maken als het gaat om onderzoek en innovatie.”

Welke rol de TU/e daar de komende jaren bij wil gaan spelen, is volgens Baaijens nog niet duidelijk. Baaijens: “Er zijn mogelijkheden om op de nieuwe internationale campus gezamenlijke onderwijs- en/of onderzoeksprogramma’s te starten, zoals het Imperial College, de University of Edinburgh en de University of Illinois al doen. Het zal ervan afhangen of wetenschappers hier in Eindhoven mogelijkheden zien om met Chinese groepen te gaan samenwerken. Want de faciliteiten en mogelijkheden zijn er. Maar van bovenaf gaan we het zeker niet opleggen of afdwingen.”

Dat de Chinese universitaire bestuurders de TU/e hoog aanslaan, staat volgens Mengelers en Baaijens buiten kijf. “Vaak kun je dat vaak aflezen aan details, zoals bijvoorbeeld bij de groepsopstelling voor een foto”, vertelt Mengelers. “Jouw plek in het geheel zegt dan veel over je status en Frank en ik werden nadrukkelijk in het midden van de groep gepositioneerd dicht bij de Chinese voorzitter. Dat maakt duidelijk dat de TU/e als een belangrijke partner wordt gezien en zo hebben we dat ook ervaren.”