Universitair docente Karin Smolders (Human-Technology Interaction, IE&IS) doet onderzoek naar de effecten van licht op gezondheid, welbevinden en prestaties van mensen. Ze vertelt dat alcoholverslaving vaak gepaard gaat met een verstoring van het slaap-waakritme van de verslaafde. “De biologische klok raakt ontregeld door het alcoholmisbruik, wat bijdraagt aan de kans op een terugval bij mensen met een chronische alcoholverslaving na een detox-behandeling in een kliniek”, legt Smolders uit. Door bij de patiënten thuis speciale lampen aan te brengen, waarvan de kleur en sterkte van het licht gevarieerd kan worden, wil ze het deze mensen makkelijker maken om weer een regelmatig slaappatroon op te bouwen en zo structuur aan te brengen in hun dagelijks leven.

Intelligente lampen

“We vervangen de peertjes in hun armaturen door intelligente lampen. Daarvoor werk ik samen met Philips, dat hiervoor hun Hue-systeem beschikbaar stelt. De patiënten zullen vragenlijsten invullen en dagboeken bijhouden om hun alcoholgebruik en welzijn tijdens de interventieperiode in kaart te brengen. Dit gaan we combineren met hormoonbepalingen via speekselsamples, waarmee we de fase van de biologische klok vast kunnen stellen. Ook zullen de patiënten een horloge dragen met een bewegingssensor om de slaap te monitoren.”

In het onderzoek zullen alle deelnemers instructies krijgen over hoe ze hun slaap-waakritme kunnen verbeteren, maar slechts een deel ondergaat ook de in hun dagelijks leven geïntegreerde lichttherapie. “We hopen natuurlijk dat onze lichtscenario’s bijdragen aan een gezonder slaap-waakritme, en dat dit ook tot uitdrukking komt in minder terugval naar alcoholgebruik en een verhoogde kwaliteit van leven”, zegt Smolders. “Daar zijn wel aanwijzingen voor, maar een echte placebo-gecontroleerde studie is bij deze doelgroep nog niet eerder gedaan.”

Epilepsie

Ook Jean-Philippe Frimat uit de groep Microsystems van faculteit Werktuigbouwkunde krijgt een Off Road-subsidie. De Belgische postdoc gaat die gebruiken om te proberen om een menselijk stukje hersenweefsel van epilepsiepatiënten buiten het lichaam in het laboratorium in leven te houden. Dit is de eerste stap in de richting van een ‘Brain-on-a-chip’, wat hersenonderzoek met ‘levend’ menselijk weefsel mogelijk maakt buiten het lichaam. De hoop is dat deze ontwikkeling een grote bijdrage kan leveren aan het ontwikkelen van nieuwe medicijnen tegen epilepsie.

In totaal kregen twaalf jonge onderzoekers samen een miljoen euro uit het programma Off Road van subsidieverstrekker ZonMW. Bijzonder aan deze subsidie is dat er geen vooronderzoek vereist is en dat er niet gekeken wordt naar eerdere prestaties van de onderzoeker. Het gaat om het onconventionele idee.