De wet op het hoger onderwijs is met ingang van het nieuwe jaar aangepast. Het was eigenlijk niet de bedoeling, maar opleidingen kunnen nu helemaal geen studiepunten meer afpakken van trage studenten, heeft onderwijsexpert Peter Kwikkers ontdekt. 

Bij veel opleidingen vervallen studiepunten als studenten te lang over hun opleiding doen. Zo willen ze studenten tot spoed manen: schiet op met afstuderen, anders moet je weer opnieuw beginnen. Van onderwijsminister Jet Bussemaker mocht het.

Rendementsdenken

Maar de Tweede Kamer verzet zich tegen zulk ‘rendementsdenken’. Partijen vuurden felle vragen op de minister af en bekritiseerden haar in debatten. Studiepunten zouden alleen moeten vervallen als de getoetste kennis aantoonbaar verouderd is, vinden de meeste parlementariërs. Bovendien moeten de persoonlijke omstandigheden van studenten meewegen, net als bij een bindend studieadvies in het eerste jaar.

Een amendement van PvdA en SP kreeg een meerderheid en minister Bussemaker moest zich bij haar verlies neerleggen. Alleen was het amendement een beetje onhandig opgeschreven. Het leek wel alsof studiepunten nooit meer konden vervallen zodra er bijzondere persoonlijke omstandigheden meespeelden. De Eerste Kamer trok aan de bel.

Nu moet Bussemaker eerst de formulering van het amendement verbeteren voordat het in werking treedt. Daarvoor moet ze toestemming krijgen van de Tweede en Eerste Kamer en dat neemt allemaal tijd in beslag.

Maar wat kon ze in de tussentijd doen? Bussemaker had twee keuzes. Ze kon de oude situatie laten voortduren: dan konden opleidingen gewoon doorgaan met het afpakken van studiepunten en was het een kwestie van tijd voordat ze in de Tweede Kamer op het matje zou worden geroepen. Ze kon ook accepteren dat studiepunten tijdelijk helemaal niet meer vervallen.

Vergissing

Voor dat laatste heeft ze kennelijk gekozen. Een andere verklaring is dat er gewoon een vergissing is gemaakt: dan is het een maas in de wet. Hoe dan ook, het oude wetsartikel voor het beperking van de geldigheidsduur van tentamens is sinds 1 januari al veranderd, terwijl het nieuwe artikel nog niet in werking is getreden: het amendement geldt nog niet.

Dus is er een lacune ontstaan. Onderwijsexpert Kwikkers lanceert meteen een service voor trage studenten op zijn website. Voor honderd euro gaat hij de kwestie voor hen aankaarten bij hun universiteit of hogeschool.

Volgens hem zijn de gevolgen nog groter: ook in het verleden afgepakte studiepunten zijn gewoon weer geldig. Maar hij hoopt dat studenten wel even nadenken voor ze hier een beroep op doen: “Ik wil niet op mijn geweten hebben dat een aspirant-fysiotherapeut die vijftien jaar geleden voor het laatst wat spieren heeft gekneed zomaar al zijn studiepunten terugkrijgt.” 

Overigens fulmineert Kwikkers al jaren tegen het afpakken van studiepunten om studenten sneller te laten studeren. Dat was volgens hem ook in strijd met de oude wet, al dacht onderwijsrechtbank  CBHO daar anders over.