Na een kleine historie van de TU/e en de omgeving waarin de universiteit zich de afgelopen 61 jaar heeft ontwikkeld, keerde voorzitter Jan Mengelers in zijn speech al snel terug naar het heden. "De kwaliteit van ons onderwijs en het reduceren van de werkdruk bij onze medewerkers heeft de hoogste prioriteit. Als ook komend collegejaar de instroom met meer dan dertig procent toeneemt, zullen we gepaste maatregelen moeten nemen."

Hij zei het niet hardop, maar alle aanwezigen wisten dat dit betekent dat in september 2018 voor vier opleidingen een studentenstop gaat gelden. Mengelers noemde dat a crying shame, "zeker nu de arbeidsmarkt laat zien dat daar tweemaal zoveel goed gekwalificeerde ingenieurs nodig zijn dan we op dit moment al kunnen leveren."

Over hoe de werkdruk de komende jaren moet worden teruggeschroefd, werd hij niet heel concreet. "We moeten onze medewerkers proberen af te schermen van alle regels en druk die van buitenaf komt. Daarnaast moet er efficiënter gewerkt worden door interne processen te vereenvoudigen."

Overleven

Patrick Aebischer was gisteren één van de sprekers tijdens viering van de dies. Zijn universiteit, de École Polytechnique Fédérale de Lausanne, zit samen met de TU/e en de technische universiteiten van München en Kopenhagen al vijf jaar in de EuroTech Universities Alliance. De boodschap van de voormalige EPFL-topman was duidelijk: universiteiten die in de toekomst willen overleven, moeten zorgen dat ze hun inkomsten aanzienlijk gaan opschroeven.

Vertrouwen op meer middelen van de overheid of het verhogen van het collegegeld is daarbij niet de oplossing, volgens de man die de afgelopen zeventien jaar aan het roer stond van de EPFL. Samenwerken met het bedrijfsleven, en daar dan ook alle kosten voor de overhead bij in rekening brengen, en het ruimhartig omarmen van het online onderwijs, bieden wel soelaas.

Daarnaast is het zoeken van sponsoren en donateurs een van de belangrijkste taken van Aebischer geweest. Hij sprak Mengelers direct aan om ook minstens vijftig procent van zijn tijd hieraan te gaan besteden. "Het is werk dat gedaan moet worden en gelukkig levert het ook nog wat op", vertelde hij glimlachend. Tijdens zijn voorzitterschap wist Aebischer een miljard euro aan giften en donaties te vergaren voor de EPFL en stonden de bouwkranen bijna constant op de campus.

Labs

Geld dat ook noodzakelijk is om labs in te richten met apparatuur die steeds duurder wordt. Volgens Aebischer zijn de labs enerzijds noodzakelijk om wetenschappelijk in de voorhoede te kunnen blijven  presteren, maar aan de andere kant kunnen ze ook aan andere partijen verhuurd worden. De EPFL heeft er inmiddels 390, maar wil groeien naar een totaal van 500 labs.

Online onderwijs in de vorm van MOOC's (Massive Open Online Courses) zijn in de ogen van Aebischer ook onontbeerlijk voor de universiteit van de toekomst. Aan de EPFL lopen ongeveer evenveel studenten rond als op de campus in Eindhoven, ruim 10.000, maar voor de MOOC's van de EPFL staan inmiddels 1,7 miljoen mensen ingeschreven, die door een aanzienlijk deel van de volgers ook worden afgesloten met een diploma.

"Inmiddels werven we online in een week bijna evenveel studenten dan op onze campus rondlopen. En de interesse ervoor is wereldwijd." Volgens Aebischer zullen universiteiten die niet meegaan in deze veranderde wereld al snel failliet gaan, of genoodzaakt zijn hun onderzoekspoot op te geven. Hij liet weten dat het voor Europa nog steeds niet te laat is om hiermee aan de slag te gaan. "We hebben een stevige inhaalslag te maken als we kijken naar de VS, maar de beslissing van Trump om het voor buitenlandse wetenschappers moeilijker te maken om in de VS aan de slag te gaan, is daarbij zeker niet ongunstig."

Bekijk hier alle foto's die Bart van Overbeeke maakte tijdens de dies.