Ook voor de tweede editie van de TU/e Innovation Day, waarbij het draait om vernieuwende methodes voor het geven van onderwijs, waren Kristina Edström en Jacob Kuttenkeuler van KTH uitgenodigd om in Kennispoort de aftrap te verzorgen. Hun presentaties hadden een jaar daarvoor zoveel enthousiaste reacties losgemaakt, dat een reprise voor de hand lag, aldus hoogleraar en organisator Perry den Brok van de Eindhoven School of Education (ESoE).

Edström is zelf docente en bezig met haar promotie. Wat is voor docenten het moeilijkst, vroeg ze de ruim zestig aanwezigen: iets nieuws toevoegen of iets ouds opgeven? Iedereen moest bekennen dat dat laatste bijna nooit gebeurt. Dingen toevoegen is makkelijker en wordt wel snel gedaan en daarmee wordt de kostbare tijd van de docent nog verder opgesoupeerd.

Iets wat docenten al snel moeten leren loslaten, is het geven van uitgebreide feedback op de essays en verslagen van hun studenten, zo vertelde Edström. “Het kost je als docent enorm veel tijd en de student doet er doorgaans weinig tot niets mee.” De twee Zweedse wetenschappers leggen de verantwoordelijkheid voor die feedback bij de studenten zelf neer.

“Laat ze elkaars verslagen beoordelen, dan leren ze ook die vaardigheid en ze merken dat er meer manieren zijn om tegen een bepaald onderwerp aan te kijken. En nog een tip, houd de manier van beoordelen simpel: het voldoet aan de norm, is briljant of gewoon slecht.” Volgens Edström heeft zij haar tijdsinvestering voor het beoordelen van eindverslagen hiermee teruggebracht van twee weken naar één dag.

Zeven minuten

Hoogleraar Jacob Kuttenkeuler omschrijft zichzelf als het laboratorium van Edström en zweert inmiddels bij mondeling examineren. “Het telkens weer moeten bedenken van examenvragen voor schriftelijke tentamens is ontzettend tijdrovend. Tijdens het mondelinge examen krijgt de student zeven minuten om een presentatie te geven over de behandelde stof en daar mag hij ook het bord bij gebruiken. Na die zeven minuten weet ik wel ongeveer hoe het gesteld is met de kennis van die student en ga ik aanvullende vragen stellen. Bij elkaar kost me dat zo’n vijfentwintig minuten. Ook ik houd de beoordeling simpel.”

Volgens Kuttenkeuler is het ook niet moeilijk om studenten die tekortschieten, te laten zakken voor het mondeling. “Sterker nog, vaak vraag ik hoe ze zelf vonden dat het gegaan is en zeggen ze dan al uit zichzelf dat het niet voldoende was.” Volgens Kuttenkeuler levert het ook veel extra tijd op. "Je kunt zelfs berekenen voor welke groepsgrootte deze methode nog voordelig uitpakt."

Ook een prima tip voor het uitsluiten van zogenoemde treeplankrijders in werkgroepjes komt voorbij. Edström: “Bepaal pas op het moment dat de presentatie gegeven moet worden, door loting, wie uit het groepje dat moet gaan doen. Daardoor moet elk groepslid zich daarop voorbereiden en niemand kan zich meer verstoppen. Studenten zullen roepen dat dat oneerlijk is. Dan zeg ik dat het bij de oude methode ook niet eerlijk was, maar dat ze er bij deze nieuwe veel meer van leren.”

Gisteren werd online ook de vernieuwde Innovation Map van het 4TU.Centre for Engineering Education gelanceerd, waar docenten een breed scala aan onderwijsinnovaties kunnen terugvinden. Op de intranetsite van de TU/e is ook informatie terug te vinden over het concept van blended learning, wat volgens de site kan helpen om grote groepen beter te begeleiden.