Er is al veel onderzoek naar topsport, maar het onderzoek van de nieuwe hoogleraar richt zich juist op gewone mensen. Het doel van Steven Vos is om iedereen in beweging te krijgen én te houden. In zijn intreerede, op vrijdag 7 oktober, legt hij uit dat een van de grootste verschillen tussen topsport en recreatieve sport het profiel van de sporter is.

"Daar waar topsporters vaak alleen gedreven worden door prestaties, zijn de drijfveren van recreatieve sporters heel uiteenlopend. Mensen gaan sporten omdat ze fitter willen worden, omdat ze willen afvallen, of omdat ze de eigen grenzen willen verleggen. Sporters met al die verschillende achtergronden hebben daarom een andere begeleiding en trainingsaanpak nodig", legt de sporthoogleraar uit.

Hij vervolgt: "Sportapps kiezen er helaas voor om deze verschillen te negeren en iedereen op eenzelfde manier te benaderen. Monitoring van sportprestaties staan hier veelal centraal en de apps die in trainingsschema’s voorzien, doen dit voor iedereen op dezelfde manier. Zij willen hun apps, en vooral de data die ze genereren, verkopen, en verliezen daarbij uit het oog wat het beste is voor de sporter. Ze misbruiken gezondheid als verkoopargument."

Bekend is dat een derde van de hardlopers in zijn sportieve leven wel eens geblesseerd raakt. Van lopers met een slechte trainingsopbouw valt zelfs de helft geblesseerd uit in aanloop naar een wedstrijd. Bovendien geeft ruim tachtig procent van de hardlopers aan dat blessures een van de hoofdredenen zijn om te stoppen met hardlopen.

Amateursporters hebben echter vaak niet de ervaring en kennis om te weten hoe vaak en hoe hard ze moeten trainen om gezond bezig te zijn. Goedkope technologische oplossingen, zoals smartphone-applicaties, sporthorloges en andere wearables, zouden hierin een belangrijke rol kunnen spelen.

Maar doordat vrijwel alle beschikbare sportapps de recreatieve lopers als een homogene groep benaderen, is hun bijdrage beperkt. Erger nog: mogelijk ontstaat hierdoor zelfs uitval onder sporters, zoals blijkt uit onderzoek van Steven Vos en collega’s. De beschikbare apps besteden namelijk weinig aandacht aan het bevorderen van de gezondheid, maar zijn alleen gefocust op prestatieverbetering. Ze helpen hiermee niet bij het voorkomen van blessures en dragen daardoor bij aan het stoppen van sporters.

Marathon Eindhoven

Sinds 2013 werken Fontys Sporthogeschool en de TU/e, samen met Marathon Eindhoven, intensief samen aan het ontwikkelen van diensten en producten die zorgen voor een gezonde en duurzame beoefening van de hardloopsport. "Door deze samenwerking hebben we de gegevens van meer dan vijfentwintigduizend hardlopers kunnen analyseren. Niet alleen de sportieve gegevens, maar ook informatie over training, begeleiding, blessures en motivatie. Op basis van deze data zijn verschillende profielen van hardlopers ontwikkeld."

De resultaten uit dit onderzoek laten volgens Vos duidelijk zien dat er grote verschillen tussen recreatieve lopers zitten. "En dat dus een andere benadering nodig is om iedereen op een gezonde manier aan het sporten te krijgen en te houden."

Technologische oplossingen

Door zijn aanstelling aan de TU/e als hoogleraar Design and Analysis of Intelligent Systems for Vitality and Leasure Time Sports zal Vos zich nog meer kunnen richten op onderzoek naar het gebruik van technologie om sporten en bewegen in het algemeen te stimuleren. Door technologische vooruitgang is de noodzaak van fysiek werk sterk afgenomen en is sporten voor veel mensen een verplichte activiteit geworden in plaats van een ontspannende hobby. Als sporthoogleraar onderzoekt Vos juist de mogelijkheden om technologie te gebruiken om beweging en sport te stimuleren.

Een van de oplossingen die Vos en collega’s hiervoor ontwikkeld hebben, is een intelligente sportapp met een gepersonaliseerde benadering van de hardloper. Door het invullen van enkele vragen op de app ontstaat een persoonlijk profiel van de gebruiker. Vervolgens wordt dit gecombineerd met een trainingsschema passend bij de vooropgestelde doelen en mogelijkheden.

Door middel van gps-informatie en een gekoppelde hartslagmeter worden trainingen op maat aangeboden, eventueel aangepast, en wordt zowel tijdens als na de training feedback gegeven in begrijpelijke taal. Op deze manier wordt op een verstandige manier gesport en worden overbelasting en blessures voorkomen, stelt Vos. Bovendien zorgt de gepersonaliseerde aanpak ervoor dat de hardloper gemotiveerd blijft.

Andere ontwikkelingen zijn slimme paaltjes die hardlopers stimuleren om te lopen en als een virtueel loopmaatje optreden, en data-visualisaties op basis van sport-apps. Vos en zijn team hebben onder meer inzichtelijk gemaakt wat de invloed is van de seizoenen op het hardloopgedrag in de openbare ruimte en het moment waarop uitval ontstaat. Deze analyses maken het mogelijk om gericht actie te ondernemen, en geven gemeentes de benodigde data om het stimuleren van recreatieve sport in de ruimtelijke planning op te nemen.

Bron: Persteam TU/e