De vernieuwde Leiden Ranking lijkt een beetje op een bouwpakket: je moet hem zelf in elkaar zetten. Want, redeneren de makers, je zou allerlei verschillende ranglijsten kunnen maken. Het is maar net welke criteria je belangrijk vindt.

Het Leidse onderzoekscentrum CWTS biedt zicht op hoeveel publicaties een universiteit heeft en hoeveel impact die hebben. Met andere woorden, als een universiteit een artikel publiceert, verwijzen andere wetenschappers er dan naar?

Op de website moet je zelf een paar keuzes maken om tot een ranking te komen, maar de meeste liggen voor de hand. Wil je weten hoeveel publicaties een universiteit produceert? Of liever welk deel daarvan tot de meest geciteerde van de wereld behoort? Dat laatste, waarschijnlijk.

Die optie kun je aanvinken en dan rolt Rockefeller University eruit, een kleine universiteit met maar 1.010 publicaties. Daarvan behoren er 285 tot de tien procent best geciteerde artikelen in de afgelopen jaren.

Vlak daarachter komen usual suspects als MIT, Stanford en Harvard. De hele top tien van deze ranglijst bestaat uit Amerikaanse universiteiten. De Britse universiteiten van Oxford en Cambridge komen pas op 17 en 24. Ze worden zelfs voorbijgestreefd door een andere Britse universiteit: The London School of Hygiene and Tropical Medicine op nummer 11.

De eerste Nederlandse universiteit staat op nummer 55 en dat is Utrecht. Van alle Utrechtse publicaties dringt 14,6 procent door tot de tien procent best geciteerde artikelen van de wereld. De UvA staat op nummer 62.

Maar vergeet niet dat de ranking een bouwpakket is. Je kunt ook bekijken hoeveel artikelen doordringen tot de best geciteerde één procent, oftewel de absolute wereldtop. En dan glijdt Utrecht af naar plaats 92. Delft schiet als een raket omhoog naar 42 en Twente komt er twintig plaatsen later achteraan. Ook de Vrije Universiteit en Wageningen blijven Utrecht opeens nipt voor.

In de top verandert dan overigens niet zoveel. Rockefeller prijkt nog steeds bovenaan. Alleen belandt The London School of Hygiene and Tropical Medicine op nummer vijf om de Amerikaanse hegemonie te doorbreken.

Op het gevaar af dat het de lezer gaat duizelen: het CWTS biedt zelfs nog een derde manier om naar de wereldranglijst te kijken. Hoeveel procent van de publicaties behoort tot de best geciteerde vijftig procent? Oftewel, wie presteert misschien niet uitmuntend, maar wel bovengemiddeld?

Dan scoort Nederland nog hoger. Leiden stijgt naar nummer 32, Rotterdam naar 38. Utrecht, VU en UvA belanden op 49, 50 en 51. Delft zakt daarentegen diep weg naar plaats 121. Kennelijk is de middelmaat niets voor Delft.

Maar hoe je de ranglijst ook instelt, Tilburg belandt telkens onderin. Dat heeft ook te maken met de vakgebieden waarin de universiteit publiceert. Als je alleen naar de social sciences & humanities kijkt, scoort Tilburg beduidend hoger.

De Leiden Ranking gaat overigens alleen over het wetenschappelijk onderzoek van universiteiten. Onderwijs weegt helemaal niet mee.

Drie ranglijsten op grond van impact van publicaties