“Omdat micronaaldjes niet ver de huid indringen, worden zenuwen niet of nauwelijks geraakt; het doet dus veel minder pijn dan een grote injectienaald”, legt Anne Römgens uit. Ze vergelijkt het gevoel met een stukje klittenband dat op de huid wordt gedrukt. “Maar ik ben ook al niet bang voor grote naalden, dus misschien ben ik niet de ideale proefpersoon”, lacht ze.

Het toedienen van een vaccin met een raster van micronaaldjes (denk aan een plaatje ter grootte van een vingertop, waar flinterdunne naaldjes uitsteken - een soort medische Ministeck) heeft echter nog een heel ander voordeel: het zou vaccinaties ook veel goedkoper kunnen maken. “Je hoeft het vaccin niet per se meer in vloeibare vorm toe te dienen, je kunt het ook als coating aanbrengen op de naaldjes. In dat geval kun je het vaccin in vaste toestand bewaren, waardoor het veel langer goed blijft en niet per se gekoeld bewaard hoeft te worden.” Vooral gunstig voor afgelegen gebieden in ontwikkelingslanden dus, en dat is dan ook een belangrijke motivatie voor Römgens’ onderzoek.

Daar komt nog bij dat er in de huid veel cellen zitten die betrokken zijn bij het immuunsysteem. Dat betekent dat het vaccin via de korte naaldjes - Römgens testte exemplaren van 0,3 mm lang - precies op de juiste plek terechtkomt, zodat je er minder van hoeft toe te dienen. “Voor griepvaccins is dat al aangetoond”, zegt ze. Het is zelfs mogelijk om oplosbare naaldjes te gebruiken, die achterblijven in de huid en daar binnen een minuut volledig door worden opgenomen. In dat geval blijf je ook niet met scherp afval zitten - toch altijd een potentiele bron van besmetting.

Römgens onderzocht onder de microscoop hoe diep de naaldjes in de huid doordringen en hoeveel kracht daarvoor nodig was, afhankelijk van de dikte van de naaldjes. Hiervoor kreeg ze overgebleven huid van buikwandcorrecties uit het Catharina Ziekenhuis. Ze concludeerde dat de punt van de naald minder dan vijftien micrometer in doorsnede moet zijn.

De ideale afstand tussen de naaldjes hangt onder meer af van hoe het vaccin zich in de huid verspreidt, en hoe de daar aanwezige immuuncellen daarop reageren. Dat proces beschreef de promovenda met een computermodel. “Daarmee hebben we laten zien dat de dosis per micronaaldje afgestemd moet worden op de onderlinge afstand van de micronaalden”, legt ze uit.

Ondanks al die geweldige voordelen zijn de naaldjes nog niet op de markt. Dat komt doordat het lang moeilijk was om naaldjes met de vereiste afmetingen te maken, verklaart Römgens. En daar komt nog bij dat van medische hulpmiddelen uiteraard eerst de effectiviteit en veiligheid onomstotelijk moet vaststaan. “Maar er zijn wel steeds meer mensen mee bezig, en ook de belangstelling uit het bedrijfsleven neemt snel toe, merk ik.” Wie weet kunnen we dus binnenkort de griepprik onbevreesd tegemoet treden.