Materialen die uit zichzelf onder invloed van licht bewegen, zijn sinds een aantal jaren een bekend fenomeen. Vaak is de bron echter ultraviolet licht, wat door de benodigde intensiteit het materiaal kan beschadigen. De uitdaging was om een materiaal te vinden dat dit gedrag vertoont bij zichtbaar licht, liefst onbewerkt zonlicht.

De onderzoekers uit Eindhoven en Berlijn zijn daar nu in geslaagd met een dun laagje plastic met daarin zonlichtgevoelige moleculen (zogeheten azo-kleurstoffen). Gelegen in zonlicht, begint de dunne film spontaan en onregelmatig te slingeren.

Waaróm het plastic dit doet, kunnen de onderzoekers nog niet helemaal verklaren. “Het lijkt een combinatie van factoren”, zegt TU/e-onderzoeker Michael Debije. “De lichtgevoelige moleculen buigen en rekken onder invloed van zichtbaar licht. Omdat deze moleculen vastgebonden zitten in het polymeer netwerkkristal, resulteert dit in een soort krampachtig heen en weer bewegen van het materiaal. Er gebeurt vast nog meer - dat is wat we nu willen onderzoeken.”

Een van de voornaamste mogelijkheden voor het materiaal is als zelfreinigend oppervlak. “Een oppervlak dat trilt in de zon, maakt het zand en stof lastig om aan vast te blijven plakken”, zegt Debije. TU/e-collega en mede-onderzoeker Dick Broer voorziet bijvoorbeeld zelfreinigende zonnepanelen in de woestijn waar water niet voorradig is.

Maar volgens de onderzoekers zijn tal van andere toepassingen mogelijk. “We hebben het effect net ontdekt; we verwachten dat veel onderzoekers hier opduiken en we er de komende tijd nog veel van gaan horen”, aldus Debije.

Bekijk het plastic hier in actie (zie filmpje rechts in beeld).

Bron: Persteam TU/e