De deelnemers aan een EU-conferentie over open access willen dat iedereen de vruchten kan plukken van wetenschappelijk onderzoek. Ook artsen, leraren of hobbyisten die geen geld hebben voor dure abonnementen op wetenschappelijke tijdschriften.

Behalve gratis toegang tot publiek gefinancierd wetenschappelijk onderzoek, willen de deelnemers dat wetenschappers hun data delen. Dan kan iedereen er mee aan de slag en dat zou goed zijn voor de innovatie in Europa.

Hoe die ambities vorm krijgen, is overigens nog onduidelijk. Er zijn “acties nodig van alle betrokken partijen”, aldus de verklaring. Er wordt een ‘Open Science policy platform’ opgericht en er zal “regelmatig op Europees niveau gekeken worden hoe de stand van zaken is”.

Open access van wetenschappelijk onderzoek is een van de speerpunten van het Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie. Dus organiseerde staatssecretaris Dekker van OCW deze week een Europese conferentie over het onderwerp. Die resulteerde in het actieplan Amsterdam call for action on open science.

De Europese ambities sluiten aan bij wat de Nederlandse onderzoeksfinancier NWO al langer eist: alle wetenschappers die geld krijgen van NWO moeten hun resultaten onmiddellijk in open access beschikbaar stellen.

Nederland is dus voorloper. Maar niet lang meer, zei Dekker in aanloop naar de conferentie tegen het Hoger Onderwijs Persbureau: “We komen inmiddels in de fase dat steeds meer beleidsmakers en universiteiten ervan overtuigd zijn dat we die kant op moeten.”

Hij is blij met het Europese actieplan dat nu op tafel ligt. Dekker: “Ik vertrouw erop dat dit concrete plan met duidelijke doelen en samenhangende acties een flinke stap voorwaarts is.” Op 27 mei komen Europese ministers van onderzoek en innovatie bij elkaar. De bedoeling is dat zij dan afspraken maken voor de komende jaren.