De Greef (l) en Kunnen. Foto's | Bart van Overbeeke

Grote Europese subsidies voor Tom de Greef en Rudie Kunnen

TU/e-onderzoekers Tom de Greef en Rudie Kunnen krijgen beiden een Starting Grant van de European Research Council (ERC), van circa 1.8 miljoen euro. De Greef houdt zich bezig met synthetische biologie. Hij gaat werken aan een methode om sneller cellen te kunnen herprogammeren. Rudie Kunnen gaat een gebied van turbulente stromingen onderzoeken waarvan we het bestaan pas sinds kort kennen. Dat speelt een belangrijke rol speelt in de stroming van de vloeibare aardkern, en daarmee in het gedrag van het aardmagnetisch veld.

Tom de Greef (Universitair Docent bij BMT) gaat werken aan een methode om onderzoek op gebied van synthetische biologie aanzienlijk te versnellen. Het doel van de synthetische biologie is het herprogrammeren van cellen zodat deze andere functies kunnen uitoefenen, voor bijvoorbeeld medische doelen. Onderzoekers brengen hiervoor telkens kleine veranderingen aan in het biochemisch netwerk van de cel, en kijken vervolgens naar de effecten. Dit is een zeer tijdrovend proces, dat veelal enkele weken kost.

De Greef wil een deel van dit onderzoek buiten de cellen zelf gaan doen. Hij brengt de biochemische netwerken buiten de cel, om dan veel sneller de moleculaire interacties te optimaliseren, met hulp van de allernieuwste microfluïdische technieken. Daarna plaatst hij de biochemische netwerken weer in de cel om te zien of hun gedrag daar vergelijkbaar is. Hij hoopt dat zo het herprogrammeren van cellen voor therapeutische toepassingen veel sneller gaat. Ook geeft deze benadering meer inzicht in de moleculaire processen en het informatieverwerkende gedrag van biochemische netwerken in de cel.

Sterren en planeten
Globaal begrijpt de wetenschap de stromingen en het warmtetransport in de vloeibare aardkern, maar veel is nog onbekend, onder meer doordat we niet in de aardkern kunnen kijken. Bepalend voor de stroming zijn de draaiing van de aarde en het temperatuurverschil tussen het hete midden en de relatief koele buitenkant. Sinds een jaar of vijf is bekend dat er daarbij bepaalde turbulenties optreden, die bij eerdere experimenten niet zichtbaar werden. De oorzaak was dat die turbulenties pas optreden vanaf een bepaalde grootte, en die werden niet gehaald bij de proeven.

Rudie Kunnen (Universitair Docent bij TN) gaat daarom een vier meter hoge, om zijn as draaiende kolom gebruiken, gevuld met heet water en de stromingsprocessen daarin volgen. Met die specificaties zou hij de nog onbekende effecten ruimschoots moeten kunnen bestuderen. Parallel daaraan gaat hij computersimulaties doen. De inzichten die hij op gaat doen over stroming en warmtetransport zijn in eerste instantie fundamenteel, en daarna gericht op begrip van de stromingen in de aardkern. Daarnaast draagt het bij aan inzicht in sterren en andere planeten, omdat ook daar dit soort stromingen voorkomen.

Bron: Persteam TU/e

Deel dit artikel