De 28-jarige Ivan Agafonov kwam in september 2013 in dienst van de TU/e, meldt de Volkskrant dinsdagochtend. Hij was werkzaam als postdoc aan de faculteit Technische Natuurkunde binnen de afdeling Photonics and Semiconductor Nanophysics, geleid door Paul Koenraad. Volgens het Eindhovens Dagblad was hij in Eindhoven verder onder andere lid van de Zweefvliegclub Eindhovense Studenten (ZES). Daarvoor was de Russische onderzoeker enkele jaren verbonden aan het Max Planck Instituut in het Duitse Beieren. 

De Duitse inlichtingendienst kwam de man op het spoor tijdens het observeren van een Russische diplomaat van het consulaat in Bonn, die een officier van de Russische buitenlandse inlichtingendienst zou zijn. Deze diplomaat zou de natuurkundige eens per maand treffen in een café in Aken en hem geld geven. 

De Nederlandse veiligheidsdienst AIVD stuurde de TU/e een jaar geleden een officieel ambtsbericht over de vermeende verdachte activiteiten van Agafonov, zo bevestigt een AIVD-woordvoerder vandaag. Dit na aanhouding en verhoor van de Rus en zijn vrouw op de luchthaven van Düsseldorf in juli vorig jaar.

De twee werden na hun aanhouding overigens weer vrijgelaten; wel nam de Duitse politie onder andere zijn laptop en telefoon in beslag en werden vingerafdrukken genomen. Daarna is een formeel onderzoek naar spionageactiviteiten gestart, schrijft de Volkskrant. De verblijfsvergunning van de man werd ingetrokken, waarop hij terugkeerde naar Rusland. Agafonov ontkent tot dusver alle beschuldigingen. 

De TU/e zegt dinsdag in een korte, zakelijke reactie geen verdere informatie over de kwestie te verschaffen. Ook hoogleraar Paul Koenraad van de afdeling Photonics and Semiconductor Nanophysics, waar de Rus werkzaam was, laat weten niet op de zaak te kunnen ingaan en verwijst naar de bestuurswoordvoerder van de TU/e.

Deze meldt desgevraagd dat de Russische medewerker te boek stond als een vooraanstaand wetenschapper, "hij deed hier gewoon wetenschappelijk onderzoek en publiceerde daarover, zoals zoveel anderen", aldus Barend Pelgrim.

Verdachte of voor de universiteit potentieel schadelijke gedragingen werden tijdens zijn periode aan de TU/e niet geconstateerd, aldus Pelgrim. Maar toen de AIVD de universiteit in een ambtsbericht liet weten dat de man contact had met de Russische inlichtingendienst, heeft het College van Bestuur dit volgens de TU/e woordvoerder "heel serieus genomen en meteen doorgepakt. De AIVD gaat echt niet over één nacht ijs; als zij met een dergelijk bericht komen, mag je dat echt wel ernstig nemen".

Volgens de Volkskrant stond in dit bericht van de AIVD dat de onderzoeker een 'risico voor de veiligheid van Nederland' vormt. Wat hem precies verweten wordt, is onduidelijk, stelt de krant, 'maar waarschijnlijk gaat het om het delen van vertrouwelijke informatie over wetenschappelijke technologieën'. 

De Russische medewerker werd volgens TU/e-woordvoerder Pelgrim direct op non-actief gesteld, geschorst en ontslagen. De man is na zijn aanhouding vorig jaar juli ook niet meer op het TU/e-terrein geweest, stelt Pelgrim. Het betreft volgens hem een uitzonderlijk geval, dat niet heeft geleid tot specifieke maatregelen of veranderingen om vergelijkbare kwesties in de toekomst te voorkomen. 

De bewering van de Volkskrant -in een nieuw artikel op woensdag- dat de TU/e een intern onderzoek naar de zaak is gestart, is volgens Pelgrim niet waar. "Alleen alle wetenschappelijke publicaties met zijn betrokkenheid zijn gecheckt."

Op de vraag hoe vervelend het voor de universiteit is dat de kwestie nu alsnog naar buiten komt, reageert de zegsman nuchter. "Dit is meer dan een jaar geleden gebeurd. De media pakken het nu, na berichten in Der Spiegel, groots op, maar voor ons is het oud nieuws."