Veel mensen kunnen er geen genoeg van krijgen, de Amerikanen zien er wel geld in en ook Nederlandse hoger onderwijsinstellingen willen een graantje meepikken: massive open online courses. Colleges van vaak Amerikaanse hoogleraren, de beste in hun vakgebied, die les geven aan honderden, zo niet duizenden, studenten tegelijk. Maar het fenomeen bestaat nog maar een jaar of twee, de eerste online vakken gingen in de herfst van 2012 online. Sindsdien is het snel gegaan. Een viertal conclusies.

1. Het einde van traditioneel onderwijs is nog niet nabij…

“If moocs are going to herald the end of college, they are going to do it very, very slowly”, schrijft een van de auteurs van het rapport. In iets meer dan twee jaar tijd hebben een miljoen mensen zich ingeschreven voor een van de 68 cursussen die Harvard of MIT via het online platform EdX verzorgden. Dat klinkt als een enorme groep studenten, maar de auteurs vergelijken de groei van EdX met die van Facebook: de sociale netwerksite groeide in de beginjaren veel en veel sneller.

2. …maar moocs zorgen wel voor verandering

De mogelijkheden van online colleges of toetsing worden in het hoger onderwijs steeds meer gebruikt: 83 procent van de bachelorstudenten op MIT heeft vakken gevolgd waar een deel van het onderwijs online werd gegeven. Mooc-platforms hebben een substantieel deel van hun groei te danken aan uitbreiding van het aantal cursussen en aan meer samenwerking met onderwijsinstellingen. Het lijkt er dus niet op dat traditionele universiteiten en hogescholen het onderspit delven: moocs hebben de samenwerking met het traditionele onderwijs nodig.

3. Studenten maken hun ‘eigen’ opleiding…

Harvard en MIT merken dat steeds meer studenten zich inschrijven voor meerdere cursussen die bij elkaar passen. Studenten die meedoen aan een mooc over armoede, schrijven zich bijvoorbeeld ook in voor cursussen over gezondheidszorg en statistiek. Het lijkt er dus op dat mensen hun eigen opleiding gaan samenstellen. Dat opent allerlei nieuwe mogelijkheden voor onderzoek, aldus de auteurs. Want in hoeverre voorspellen cijfers voor de ene cursus of een student ook in staat is om een andere mooc met goed gevolg af te ronden?

4. … of zien moocs als hobby

Het is een veelgehoorde klacht over het massale online onderwijs: veel studenten halen de eindstreep niet. Dat was al zo toen er nog maar een paar cursussen online stonden, en dat is niet veranderd. Want lang niet iedereen heeft de ambitie om een certificaat te halen: 57 procent van de studenten is dat van plan, blijkt uit een enquête van de onderzoekers. Dat is ongeveer hetzelfde percentage als twee jaar geleden: toen wilde 56 procent de hele cursus volgen. Opluchting bij de onderzoekers. Immers, als deelnemers ongeveer hetzelfde gedrag blijven vertonen, kunnen platforms daar makkelijker op inspelen.