Twaalf Nederlandse universiteiten stonden vorig jaar in de top-200 van Times Higher Education (THE), waarvan acht bij de beste honderd. Nu zijn het er nog maar elf. Bovendien verliezen Maastricht en Groningen hun gedeelde 98ste plaats en dalen ze af naar respectievelijk nummer 101 en 117. De Universiteit Twente tuimelt helemaal uit de top-200.

Vier universiteiten kunnen daarentegen goed nieuws melden. Leiden klautert van plaats 67 naar 64, waarmee de universiteit volgens de Britten de beste van Nederland is. Ook de twee Amsterdamse universiteiten en Wageningen klimmen een paar sporten op de ladder.

De TU/e zakt dit jaar 38 plaatsen en het lijkt dat vooral de score op het criterium citaties daar verantwoordelijk voor is. Daarvoor daalde de score van 63,6 naar 57,3. De andere vier belangrijke beoordelingscriteria -onderwijs, internationaal aanzien, onderzoek, inkomsten derde geldstroom- bleven nagenoeg gelijk. De TU/e scoort overigens enorm hoog -score van 99,9- bij dat laatste criterium, maar dat telt slechts voor 2,5 procent mee bij de eindbeoordeling.

“Met elf universiteiten in de top-200 heeft Nederland heeft overduidelijk een bijzonder sterk onderwijssysteem”, zegt samensteller Phil Baty van THE. “Het is een uitzonderlijke prestatie, gezien de omvang en rijkdom van het land. Maar dat de Universiteit Twente niet langer in de top-200 staat, betekent dat Nederland nu achterblijft bij Duitsland, dat meer universiteiten van wereldklasse in de ranglijst heeft staan."

Volgens Baty wordt in de wereldwijde kenniseconomie de strijd steeds heviger en "zal Nederland moeten investeren en hard moeten werken aan een goede strategie om competitief te blijven."  Duitsland had vorig jaar nog maar tien universiteiten in de top-200, nu zijn het er twaalf. Daar komt bij dat de Ludwig-Maximilians-Universität München een opvallende sprong maakt van plaats 55 naar 29.

Nederland zakt in het ’landenklassement’ dus naar de vierde plaats, maar laat landen als Canada, Frankrijk, Australië en Zweden nog altijd achter zich. De Verenigde Staten en Groot-Brittannië domineren de ranking nog altijd.

In de top tien staan zeven Amerikaanse en drie Britse universiteiten. Bovenaan staat net als vorig jaar het California Institute of Technology. Pas op de veertiende plaats komt de eerste universiteit uit een ander land in de ranglijst: de technische universiteit van Zürich (Zwitserland).

Voor de ranglijst kijkt Times Higher Education in samenwerking met onderzoeksbureau Thomson Reuters naar allerlei kenmerken van universiteiten: de reputatie van onderwijs en onderzoek, de invloed van wetenschappelijke publicaties, de financiering vanuit het bedrijfsleven, het aantal promoties enzovoorts.

Eerder stoomden Nederlandse universiteiten juist op in de ranking. “Heel Europa zal naar Nederland kijken”, zei samensteller Baty toen. “Geen enkele Nederlandse universiteit staat in de top vijftig, maar ze behoren wel allemaal tot de beste ter wereld. Dat is verbluffend. Het stelt andere landen voor een fascinerend dilemma: moeten ze alles inzetten op één topuniversiteit of kunnen ze maar beter het Nederlandse voorbeeld volgen?”

Nederlandse universiteiten in de THE-ranking