Onder de vijftig man publiek in De Zwarte Doos zijn veel TU/e-studenten op het gebied van robotica, maar ook mensen uit het bedrijfsleven en enkele ‘leken’. Het thema van de avond heeft een actuele lading, nadat minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken een dag eerder waarschuwde voor het verdwijnen van banen als gevolg van de inzet van robots.

Hoewel het debat met de toekomstige rol van robots een brede insteek heeft, draait het voor een groot deel om de gevolgen voor de werkgelegenheid. Een vierkoppig panel van experts op het gebied van robotica, economie en kunstmatige intelligentie is het met elkaar eens dat robots hiervoor geen bedreiging vormen.

Volgens Marieke Blom, hoofdeconoom bij ING, zorgt de inzet van robots voor een toenemende productiviteit en daarmee voor een groeiende economie. Blom verwacht daarnaast dat een toenemend gebruik van robots nieuwe banen zal creëren. “Denk niet alleen aan mensen die robots bedenken en bouwen, maar ook aan installateurs en monteurs.”

Ook Gert Jan Gelderblom, projectleider zorgrobotica bij het Expertisecentrum voor Innovatieve Zorg en Technologie, stipt de kansen aan met het oog op de toenemende vraag naar zorg. “Technologie is een fantastische kans om het tekort aan zorgpersoneel op te lossen. Dan heb ik het niet over blikken zusters, maar over robots die repetitieve taken verrichten zoals tillen en kousen aantrekken.”

Volgens Gelderblom zal door de inzet van robots ook het werkplezier van zorgpersoneel verbeteren. “De meeste mensen werken in de zorg vanwege het intermenselijke contact. Maar in de praktijk worden ze vooral betaald voor het uitvoeren van repetitieve, lichamelijk zware taken.”

In het publiek is niet iedereen ervan overtuigd dat robots geen gevaar vormen voor de werkgelegenheid. Af en toe leidt dat tot verhitte momenten. “Ik zie mensen niet de vruchten plukken van automatisering”, aldus een felle Jimmy Mulder, student Kunstmatige Intelligentie aan de Universiteit Utrecht.

Debatbezoekster Stacy Sommerville refereert aan de film 'I, Robot'. “Het is een ontwikkeling die sneller gaat dan wij ons kunnen voorstellen. Ik heb geen probleem met robots, maar we moeten wel oppassen dat we het in de hand houden.” Ze ziet echter ook voordelen. “Denk aan de extra vrije tijd die we straks hebben.” Ook TU/e-hoogleraar Maarten Steinbuch wijst erop dat de robotisering een andere houding vereist. “We realiseren ons dat dingen veranderen. Dat vraagt om oplettendheid en creativiteit.”

Het tweede gedeelte van de discussie draait om de vraag op welke termijn robots een vast onderdeel zullen vormen van ons dagelijks leven. Hierover lopen de meningen uiteen. Gelderblom is van mening dat dit moment al is aangebroken. “Kijk naar alle stofzuigers en wasmachines die we gebruiken en het feit dat ouderen geen moeite hebben met intelligente robots die aan hun bed staan.”

Maar Eric Postma, hoogleraar Kunstmatige Intelligentie aan Tilburg University, waarschuwt voor techno-optimisme. “Ik heb meerdere keren meegemaakt dat mensen dachten dat binnen zoveel jaar alle problemen opgelost zouden zijn als gevolg van de techniek. Die verwachtingen kwamen nooit uit, omdat er geen rekening werd gehouden met de complexiteit van de echte wereld.” Volgens Postma duurt het nog zeker vijftig jaar voordat iedereen gebruik maakt van intelligente robots.

Vanuit het publiek krijgt hij bijval van Sjoerd van den Dries, die deel uitmaakt van het TU/e-team achter zorgrobot AMIGO. “Elke bewoner van een verzorgingstehuis heeft andere voorkeuren bij het wassen. Daar kunnen robots geen rekening mee houden. Op den duur wel, maar dat zal héél geleidelijk gaan. Echte interactie tussen robots en mensen zal nog tientallen jaren duren.”

Bovenstaand filmpje, dat stelt dat het onvermijdelijk is dat robots onze banen overnemen, werd dinsdagavond tijdens het debat getoond.