Waar musea van oudsher bovenal kunst conserveerden, stelt het Van Abbemuseum dit uitgangspunt volgens TU/e-docent Kees van Overveld nadrukkelijker dan ooit ter discussie. “Niet dat ze het niet meer belangrijk vinden dat ze een Picasso in huis hebben, maar het Van Abbe ziet zichzelf ook als een broedplaats van initiatieven en als plek waar mensen een aantal dingen gaan leren.”

Het museum zocht onder meer samenwerking met de TU/e om studenten en onderzoekers mee te laten broeden op de rol van het museum in de toekomst. Aan die brug tussen kunst en wetenschap bouwt Van Overveld (universitair hoofddocent, faculteit Industrial Engineering & Innovation Sciences) maar wat graag mee: “Beide hebben te maken met exploratie, met verrassing, met het creëren van waarde. Maar in de praktijk zijn het twee gescheiden ‘winkels’ met hun eigen mores en regimes”.

Kunst zijn werk laten doen, maar bezoekers daarnaast stimuleren om zelf aan het werk te gaan met wat ze zien - dat is waar het museum onder meer op uit is, zegt Van Overveld. En daar komt volgens hem onder anderen kunstenaar Roland Schimmel in beeld. In het werk van Schimmel staat de werking van het oog centraal en spelen onder andere nabeelden een belangrijke rol. Visuele kortsluiting bij de kijker, dat is waar de kunstenaar op aanstuurt. Van Overveld: “Zijn werken zijn zó geraffineerd, dat je er niet aan ontkomt dat er iets merkwaardigs met je gebeurt. De naam ‘The Innocent Body’ hangt daarmee samen: je staat eigenlijk weerloos tegenover wat het schilderij met je doet.”

Binnen het samenwerkingsproject van de TU/e en het Van Abbemuseum wordt met dat gegeven gespeeld. ‘The Innocent Body’ bestaat uit twee zalen. In de eerste, felverlichte zaal komt, op een kolossale halfronde wand, een muurschildering van Schimmel met de voor hem kenmerkende zwart schijven, subtiel omgeven door geschilderde nabeelden. “Daar word je als het ware geprimed, of gevoelig gemaakt voor een bepaald soort waarnemingen, zonder technologische bemiddeling.”

Die technologie is er nadrukkelijk wel in de tweede zaal, waarop de TU/e haar stempel drukte. In deze verder verduisterde ruimte kijkt de bezoeker naar computeranimaties met onder meer vergelijkbare cirkels en nabeelden. “Maar wat de computer óók berekent en laat zien, zijn illusoire nabeelden; bijna niet te onderscheiden van wat jouw eigen visuele cortex, jouw eigen brein, produceert.” In de eerste ruimte kun je er volgens de docent nog gemakkelijk achter komen of iets door Schimmel geschilderd  is of niet, “bijvoorbeeld door weg te kijken. Als je een cirkel buiten zijn muurschildering blijft zien, of als het na verloop van tijd verdwijnt, was het dus een nabeeld. In de tweede ruimte gaan we daarmee morrelen”.

Hiervoor wordt onder meer gewerkt met een camera met bewegingsdetectie, die registreert waar een bezoeker zich bevindt. Op basis daarvan slaat een computer aan het rekenen en produceert hij op de kijker afgestemde beelden. “We hopen dat bezoekers de beelden die ze zien, aan zichzelf gaan koppelen. En dat ze er misschien wel mee gaan experimenteren, door bijvoorbeeld dichter naar het scherm te lopen. We willen dat je jezelf de vraag stelt: in hoeverre ben ik in control en kan ik in control blijven?”

Studenten die afgelopen jaar betrokken waren bij het project, verdiepten zich onder meer in compositieregels, waaronder de bekende ‘regel van derden’ - vooral gebruikt in de fotografie. “Die regel speelt een belangrijke rol in de animatie.” Van Overveld vertelt enthousiast over andere input van de studenten, “maar dat mag je niet in het artikel zetten. Maar er zitten verschillende trucs in de installatie die bezoekers hopelijk flink op het verkeerde been gaan zetten”.

Het Van Abbemuseum wil de samenwerking met de TU/e volgens Van Overveld “dolgraag” op een structurele manier voortzetten. De docent wil hiervoor onder meer een onderwijsmodule aanbieden waarbinnen studenten gaan samenwerken met artists in residence van het Van Abbe.

The Innocent Body wordt eind december geopend; tijdens GLOW is een preview te zien. Hiervoor wordt een computeranimatie geprojecteerd tegen de schuin oplopende zijgevel van het museum. De projectie is een versie van de animatie die straks in het Van Abbe te zien is, maar dan zonder het interactieve element.

Van Overveld is blij met GLOW als podium. “Het doet recht aan het project. GLOW gaat bovendien over licht en vooral over het waarnemen ervan. Dat is ook de kern van The Innocent Body”. Lachend: “En ik kan straks mooi zeggen dat ik een keer op GLOW heb gestaan”.

GLOW trok vorig jaar 520.000 bezoekers. Kijk hier voor meer informatie.