“Het is toch even slikken als je een schouder helemaal open ziet liggen, en dan stonden we er nog niet eens met onze neus boven op”, huivert Jelle Loogman. Om een idee te krijgen van het huidige OK-ventilatiesysteem bezocht hij met medestudent Ivo de Visser enkele ziekenhuizen en mochten ze -naast een rondleiding- ook met een aantal operaties meekijken. En dat inspireerde hen tot het ontwerp van een vernieuwend luchtsysteem. Ivo: “Er hangt nu als het ware een douche boven de patiënt die vanuit het plafond schone lucht uitblaast die aan de zijkanten weer wordt afgezogen. Boven het wondgebied heb je dus steeds schone lucht. Maar de vraag is of deze methode wel zo ideaal is. Want die lucht komt eerst langs relatief vuile objecten -een operatielamp, een arts die aan het werk is- hoe schoon is die lucht dan nog daadwerkelijk?”

De ziekenhuisbezoeken en een uitgebreide literatuurstudie leidden tot een omgekeerde aanpak. Geen hele ruimte zo steriel mogelijk maken, maar juist heel lokaal te werk gaan. Jelle: “Artsen zijn snel bang dat er iets ten nadele verandert in hun werkgebied, dat was voor ons een factor waarmee we rekening moesten houden. De oplossing lag in de warmtedeken die gebruikt wordt om bij langdurige operaties onderkoeling tegen te gaan.” Die warmtedeken werd omgebouwd tot een ventilatiesysteem, waarbij continu ultraschone lucht van onderaf wordt ingeblazen. Ook de instrumententafel kan met een separaat systeem gebaseerd op hetzelfde ‘trucje’ schoon gehouden worden.

Om te kijken of hun idee inderdaad werkte, bouwden Jelle en Ivo een verkleinde opstelling waar heel wat gemeten en gevarieerd werd aan luchtsnelheid en temperatuur. Na de eerste, uiterst positieve resultaten, volgde al snel de overstap naar het prototype-werk. Maar dat had nog wel wat voeten in aarde. “We hadden een luchtbed nodig waarin we een gat konden maken en  luchtdoorlatend doek en luchtaanvoer- en afvoerslangen aan konden bevestigen. Het ene type bed zat vol met talkpoeder, van het andere was het type plastic niet geschikt... Uiteindelijk zijn we er met hulp van een campingwinkel uitgekomen, alhoewel ze eerst wel even raar opkeken van ons wensenlijstje”, zegt Ivo lachend.

De luchtbed-prototypes zijn ondertussen al flink getest, in een showroom-operatiekamer -“met alles erop en eraan”- van schone-lucht-specialist Interflow. Natuurlijk moet er nog veel aangepast worden, maar volgens beide heren zit er veel potentie in hun systeem. Jelle: “Artsen hebben een vrijer werkgebied omdat ze niet binnen de grenzen van de schone-lucht-douche hoeven te blijven, zeker voor grote operaties met veel instrumenttafels is dat een pluspunt. Daarnaast zou het ventilatiesysteem ook buiten de OK ingezet kunnen worden, bij bijvoorbeeld eenvoudige operaties of in een veldhospitaal.” Samenwerkingspartners Interflow en Royal HaskoningDHV hebben al interesse getoond in een vervolgstudie om te onderzoeken of het op de markt gezet kan worden; Ivo wil er graag bij betrokken blijven, Jelle twijfelt nog en ziet een toekomst bij een adviesbureau ook wel zitten. Maar bovenal zijn de ventilatie-pioniers trots dat hun luchtbed zover is gekomen en ze in hun vernieuwende idee zijn blijven geloven.

Geïnteresseerd in dit nieuwe OK-ventilatiesysteem? Op donderdag 27 november om 13.00 uur geven Jelle Loogman en Ivo de Visser hun gezamenlijke eindpresentatie in de Filmzaal van de Zwarte Doos op de TU/e-campus.