Minister Bussemaker geeft zelf het goede voorbeeld: vanaf vandaag kan iedereen die dat wil via internet commentaar geven op het concept van de  ‘Wet versterking bestuurskracht onderwijsinstellingen’. Burgermedezeggenschap, zeg maar. De sleutel voor goed bestuur ligt namelijk bij mee inspraak, schrijft ze op haar weblog. Niet alleen binnen de overheid, ook binnen onderwijsinstellingen. 

Dat betekent onder meer dat hogescholen en universiteiten voortaan nieuwe bestuurders moeten aannemen op basis van een openbare profielschets. Studenten en medewerkers in de medezeggenschap gaan als het aan de minister ligt over dat profiel adviseren. Besturen bestaan nog te veel uit “middelbare mannen in grijze pakken” die elkaar “klonen”, aldus de minister, en daar moet iets aan gedaan worden.

Volgens Bussemaker worden benoemingen vaak geregeld “binnen het old boys network”, waarbij kwaliteit niet altijd het doorslaggevende criterium is. Voor de nieuwe bestuurder wordt benoemd, of weer ontslagen, moeten medezeggenschapsraden daarom altijd een advies uitbrengen. Bij een deel van de instellingen in het hoger onderwijs is dit al verplicht, maar nog niet overal.

Jorien Janssen, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond, vreest dat de nieuwe wet weinig zoden aan de dijk zet. “Veel punten stellen vrij weinig voor, in de praktijk zal er niet veel veranderen”, denkt ze. Bussemaker wil niet wettelijk vastleggen dat medezeggenschapsraden moeten instemmen met de hoofdlijnen van de begroting, een vurige wens van de LSVb, maar ook van D66 en de SP. Bussemaker vindt dat het met de faciliteiten van de raden wel goed zit, maar ook daar is de LSVb het niet mee eens.

Ruud Nauts van het Interstedelijk Studenten Overleg is wat positiever, maar ook hij mist nog een aantal belangrijke zaken. In de nieuwe wet is bijvoorbeeld expliciet vastgelegd dat opleidingscommissies de kwaliteit van opleidingen moeten bevorderen. Wat Nauts betreft moet daar ook in komen te staan dat bestuurders beter moeten luisteren naar de commissies. “Daar zitten de mensen die dicht bij het onderwijs staan.” Hij is, net als minister Bussemaker, huiverig voor te veel regels. “Wij willen vooral hameren op een cultuur van medezeggenschap.”

De wet zal geen wonderen verrichten, erkent Bussemaker. “Ik maak me geen illusies”, schrijft ze. “De versterking van de inspraak zal niet in alle gevallen kunnen voorkomen dat het toch weer mis gaat.” Daarom wil ze dat niet alleen bestuurders persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld als het helemaal misgaat, maar ook toezichthouders.

Het wetsvoorstel gaat vandaag de zogeheten internetconsultatie in. LSVb-voorzitter Janssen hoopt dat ook veel studenten en docenten hun commentaar geven. “Het zou leuk zijn als niet alleen bestuurders reageren. Op deze manier kunnen medezeggenschappers misschien nog wat bijsturen.”