Het programma is in het leven geroepen toen bij het opzetten van een Europees onderzoeksprogramma bleek dat het vakgebied techniekgeschiedenis in Midden- en Oost-Europa niet of nauwelijks bestond, vertelt dr. Jan Korsten van de Stichting Historie der Techniek. “Bovendien waren de bronnen daar lastig toegankelijk vanwege taalproblemen. Maar als je een Europese geschiedenis wilt schrijven, dan horen die regio’s daar natuurlijk wel bij.”

Met financiële steun van de faculteit IE&IS, waar de stichting onderdak heeft, werd daarom een promotiefonds opgetuigd waarmee vier promovendi, drie uit Bulgarije en een uit Tsjechië, konden worden aangesteld. De vier brachten het eerste half jaar van hun promotie door aan de TU/e, waar ze vaardigheden aanleerden uit het vakgebied, zoals omgaan met historische bronnen.

“In december 2012 is de Tsjechische student, Jiri Janac, cum laude aan de TU/e gepromoveerd”, vertelt Korsten. “Hij werkt inmiddels aan de Karelsuniversiteit in Praag. En ook Elitsa Stoilova heeft een aanstelling als techniekhistorica in het Bulgaarse Plovdiv.” Daarmee is wat Korsten betreft het project, dat hij als “ontwikkelingswerk” typeert, al geslaagd. “We hopen dat het nog een vervolg krijgt, maar dat is in deze economisch slechte tijd natuurlijk lastig te financieren.”

Promovenda Stoilova onderzocht hoe de typische Bulgaarse yoghurt uitgroeide tot een nationaal Bulgaars symbool dat consumenten in heel Europa bereikte. Ze analyseerde de ontwikkeling in de productie, verpakking en transport van de yoghurt vanaf 1900 en toont aan dat een alledaags product als yoghurt kan bijdragen aan (Europese) integratieprocessen die los staan van de politiek.

Haar collega Hristov verkende de ontwikkeling van kernenergie in Bulgarije tijdens de Koude Oorlog. Hij laat zien hoe wetenschappers en ingenieurs er ondanks het strikte Sovjetbeleid in slaagden om grensoverschrijdend samen te werken.