Afgelopen week verraste regeringspartij PvdA met scherpe vragen over de wet op het studievoorschot, waarin de basisbeurs wordt afgeschaft. Maar is er werkelijk een kans dat de sociaal-democratische senatoren de wet tegenhouden?

Die vraag dringt zich op nu drie senatoren de fractiediscipline hebben doorbroken in de stemming over een ander wetsvoorstel. De meerderheid voor het leenstelsel (VVD, PvdA, GroenLinks en D66) berust in de Eerste Kamer op precies drie stemmen.

“Dit bevestigt dat de Eerste Kamer politieke deals en fractiediscipline niet zo belangrijk vindt”, aldus voorzitter Tom Hoven van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb). “Het leenstelsel wordt daar echt op waarde beoordeeld.”

De LSVb heeft in het protest tegen het leenstelsel altijd gehoopt op verzet van de Senaat. “Wij achten de kans dat de Eerste Kamer tegenstemt reëel. Dat was al zo vóór vanmiddag. Maar ik vind het wel leuk dat dit nu gebeurt. En al helemaal dat het in de PvdA gebeurt.”

Ook Rosanne Broekhuizen van het Interstedelijk Studenten Overleg durft hardop te speculeren: “Drie is genoeg, als ik even snel reken. Dit geeft wel aan dat senatoren meer vrijheid hebben om een eigen afweging te maken, buiten het leenstelselakkoord om. Dat is wel waar je op hoopt, dat de senaat reëel gaat nadenken over de effecten van het wetsvoorstel.”

“Ik heb mijn pijlen altijd willen richten op de Eerste Kamer”, reageert CDA-Kamerlid Michel Rog, fel tegenstander van het wetsvoorstel. “Dus ik ben blij om te zien dat ze daar hun kritische houding vasthouden. Tijdens het debat in de Tweede Kamer waren de vier partijen van de leenstelselcoalitie zo aan elkaar vastgeklampt. Gelukkig hebben we in Nederland een stelsel met een Senaat waarin inhoudelijke argumenten zwaar worden gewogen.”

De dissidenten binnen de PvdA keren na de verkiezingen voor de Eerste Kamer geen van drieën terug in de senaat: het zijn Adri Duivesteijn, Guusje ter Horst en Marijke Linthorst. Ter Horst, oud-voorzitter van de Vereniging Hogescholen, heeft zich teruggetrokken omdat ze te laag op de lijst was gezet. Ook Linthorst staat er niet meer op. Duivesteijn is te ziek om nog een periode in de senaat te zitten.

De tegenstemmers binnen de PvdA keren na de verkiezingen voor de Eerste Kamer geen van drieën terug in de senaat. Adri Duivesteijn is ernstig ziek, maar Ruud Koole en Guusje ter Horst waren tot hun verontwaardiging allebei laag op de lijst geplaatst. Ter Horst, oud-voorzitter van de Vereniging Hogescholen, heeft zich teruggetrokken en Koole heeft zich onderaan de lijst laten zetten.

In het wetsvoorstel ‘studievoorschot’ wordt de basisbeurs afgeschaft, wat studeren duizenden euro’s duurder maakt. Wel krijgen oud-studenten twintig jaar langer de tijd om hun studieschuld terug te betalen. Half januari debatteert de Eerste Kamer erover.