“We staan nog helemaal aan het begin van wat er mogelijk is met massive open online courses”, aldus Arie den Boon van de Universiteit van Amsterdam tijdens een symposium van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. “Er zijn nog heel veel dromen die we willen laten uitkomen.”
Studenten kunnen op termijn misschien moocs volgen voor studiepunten, of moocs aan elkaar koppelen en zo een totaal eigen studiepad samenstellen. Of, nog wilder: filmsterren colleges laten geven die door hoogleraren geschreven zijn.

Den Boon legde met zijn collega’s Timo Kos van de TU Delft en Gideon Shimshon van de Universiteit Leiden uit wat de mogelijkheden zijn van de digitale collegereeksen die wereldwijd een enorme opmars maken. Coursera en EdX, de twee grootste platforms voor moocs, zagen amper twee jaar geleden het levenslicht, maar zijn al gevestigde namen.

Kos: “Wat er met het hoger onderwijs gebeurt, vergelijk ik graag met de ontwikkeling van de auto-industrie. Eerst hebben we gewoon een motor in een koets gezet, oftewel: we namen traditionele hoorcolleges op en zetten die online. Pas daarna veranderde het hele design van auto’s. Dat staat nu te gebeuren met het hoger onderwijs.”

Het kritische geluid kwam van Fred Mulder van de Open Universiteit. Nederlandse instellingen kunnen zich wel massaal aansluiten bij de Amerikaanse platforms, gefinancierd door durfkapitalisten, maar daarmee geven ze wellicht een deel van hun autonomie op. Bovendien: “Het is een fout om te denken dat we een miljard mensen kunnen scholen met westers onderwijs. Afrikaanse universiteiten zijn zelfbewust genoeg om eigen keuzes te maken.”

“Een nieuw soort neokolonialisme”, opperde Ewout Frankema van Wageningen Universiteit voorzichtig. “Moocs dragen het gevaar in zich mee dat ze nieuwe vormen van ongelijkheid creëren. Amerikaanse platforms moeten niet het monopolie krijgen op kennisoverdracht.”