“We hebben een waardeloos product”, zei Udacity-oprichter Sebastiaan Thrun deze week tijdens een interview. “Wat wij bieden is bij lange na niet zo goed als wat een traditioneel liberal arts college te bieden heeft.” Opmerkelijke uitspraken van de man die ooit beweerde “de magische formule” voor onderwijs te hebben gevonden. Thrun voorspelde zelfs dat er dankzij massive open online courses tegen 2060 wereldwijd slechts tien universiteiten over zouden zijn.

Zelf heeft Thrun er kennelijk geen vertrouwen meer in. “We onderwijzen studenten niet zoals men zou willen, of zoals ik dat zou willen”, aldus de voormalige professor van Stanford University. Minder dan tien procent van de mensen die zich inschrijft voor een vak haalt de finish, slechts vijf procent neemt de moeite om een eindtoets te maken. De mensen voor wie het gratis onderwijs bedoeld was, maken er bovendien geen gebruik van. “De studenten uit arme buurten, die geen toegang hebben tot computers en die worstelen met allerlei problemen…dit type onderwijs past helemaal niet bij hen”, concludeert Thrun.

Ook niet onbelangrijk: de durfkapitalisten die miljoenen in Udacity pompten hebben er geen vertrouwen meer in. De collegereeksen die soms door tienduizenden mensen tegelijk werden gevolgd, stonden allemaal gratis online. Udacity was van plan geld te gaan verdienen door samen te werken met traditionele onderwijsinstellingen, maar dat mislukte: een experiment met San Jose State University werd voortijdig afgebroken omdat studenten die digitaal les kregen een stuk slechter scoorden dan de studenten die in een collegezaal zaten.

De durfkapitalisten zien kennelijk geen manier om winst te maken met de populaire collegereeksen, dus verlegt Udacity zijn koers en gaat het bedrijfsopleidingen aanbieden en trainingstrajecten die meer gericht zijn op de arbeidsmarkt dan op academische ontwikkeling. Gratis is dan verleden tijd. 

Voor Nederlandse onderwijsinstellingen heeft de beslissing geen directe gevolgen. De TU Delft werkt samen met MOOC-platform edX, de Universiteit Leiden en de Universiteit van Amsterdam gingen al in zee met Coursera. Eind oktober maakte de TU/e bekend om voor het verspreiden van MOOC's ook te gaan samenwerken met dit  internationale educatieplatform. De eerste MOOC van de TU/e, gemaakt door prof.dr.ir. Bert Blocken van de faculteit Bouwkunde, zal in april 2014 online verschijnen.

Coursera probeert overigens op een andere manier geld te verdienen. In januari kondigde dit bedrijf aan geld te gaan vragen aan studenten die niet alleen colleges volgen, maar na afloop ook een certificaat willen. Dat lijkt te werken. Het platform liet eerder in een blog weten binnen negen maanden tijd een miljoen dollar te hebben opgehaald. Overigens betekent dat bij lange na niet dat de investeringen zich al hebben terugbetaald.