De excellentietrajecten zijn bedoeld voor studenten die meer diepgang willen. In het experiment mogen opleidingen maximaal het dubbele van het wettelijke collegegeld in rekening brengen, oftewel 3.812 euro.

Zo wil het kabinet erachter komen of studenten inderdaad extra willen betalen voor een betere opleiding. Ook moet blijken hoeveel onderwijsinstellingen zulke trajecten willen aanbieden. De experimenten mogen volgend studiejaar van start gaan en lopen tot uiterlijk 2019.

De TU/e ziet weinig in zo'n experiment. Het CvB laat weten dat "het verhogen van het collegegeld voor honorsstudenten past niet in de visie die de TU/e heeft ten aanzien van individuele leerpaden en het uitdagen van studenten op het juiste niveau."

Ook in Den Haag is niet iedereen enthousiast over het experiment. Bussemakers eigen partij, de PvdA, heeft er twijfels bij en vreest dat studenten uit armere gezinnen deze trajecten niet zullen kiezen. Ook de minister zelf zag aanvankelijk weinig in een hoger tarief voor excellentieprogramma’s. Het is toch al moeilijk om er “meer dan een paar studenten voor geïnteresseerd te krijgen”, zei ze dit voorjaar in de Tweede Kamer.

Maar een experiment vindt ze geen probleem. Studenten die het extra geld niet kunnen betalen, kunnen een beroep doen op een fonds van hun onderwijsinstelling. Verder mogen ze voor het extra collegegeld een studielening afsluiten bij DUO.

De trajecten horen bij reguliere opleidingen. In de toekomst mogen onderwijsinstellingen ook extra geld vragen voor excellente opleidingen, zoals nu al voor de university colleges is toegestaan. Daar hebben de Tweede en Eerste Kamer al mee ingestemd. Maar Bussemaker staat dit pas toe als er duidelijkheid is over het lot van de basisbeurs. Het kabinet wil de basisbeurs afschaffen, wat studeren duizenden euro’s duurder maakt.