Driedimensionaal rooster van Rydberg-atomen.

FOM financiert onderzoek met bijzondere atomen

Onderzoekers van de groep Coherence and Quantum Technology (Technische Natuurkunde) hebben van onderzoeksfinancier FOM geld gekregen om roosters te maken van zogeheten Rydberg-atomen. Een dergelijk systeem kan worden gebruikt om onderzoek te doen aan kwantumcomputers en kan daarnaast dienen als bron van zeer intense elektronenbundels. De TU/e’ers gaan samenwerken met collega’s van de Universiteit van Amsterdam.

In een Rydberg-atoom bevindt het buitenste elektron zich in een baan ver van de atoomkern, waardoor het atoom beschikt over bijzondere eigenschappen, legt dr.ir. Servaas Kokkelmans van CQT uit. “Een atoom als rubidium, waarmee wij werken, gaat dan erg op waterstof lijken en vertoont een heel sterke interactie met andere Rydberg-atomen.” Dat maakt het mogelijk om met laserlicht alleen atomen op een bepaalde afstand van elkaar te beïnvloeden; op die manier ontstaat een soort rooster dat gebruikt kan worden voor allerlei kwantumexperimenten.

Een van de doelen van het project is om met behulp van Rydberg-atomen een ultrakoud, geordend plasma te maken. Omdat alle elektronen in zo’n plasma zich in de laagste kwantumtoestand bevinden, kan hieruit een elektronenbundel worden gemaakt met de hoogst mogelijke dichtheid.

In de samenwerking met de UvA brengen de Eindhovenaren een technologie in waarmee willekeurige patronen van laserlicht kunnen worden gemaakt: de Spatial Light Modulator. Omgekeerd zijn ze in Amsterdam weer heel goed in het stabiliseren van de frequentie van het gebruikte laserlicht.

In totaal is anderhalf miljoen euro beschikbaar voor het project uit het ‘Vrije programma’ van FOM. Vanuit CQT zijn behalve Kokkelmans ook prof.dr.ir. Jom Luiten en dr.ir. Edgar Vredenbregt betrokken.

Deel dit artikel