In het regeerakkoord spraken VVD en PvdA af dat het kabinet jaarlijks 150 miljoen extra euro gaat besteden aan fundamenteel onderzoek. Ze zeiden alleen niet waar dat geld naartoe zou gaan: de universiteiten zelf of onderzoeksfinancier NWO?

Honderd miljoen gaat naar NWO, heeft het kabinet nu laten weten. Dat lag voor de hand. Het idee achter NWO is dat wetenschappers onderzoeksvoorstellen indienen, die door andere wetenschappers worden beoordeeld. Zo komt het onderzoeksgeld – in elk geval op papier – bij de beste kandidaten terecht.

Dankzij deze honderd miljoen blijft het budget van NWO “grosso modo op peil”, aldus het kabinet. Bestuursvoorzitter Jos Engelen van NWO is er dan ook blij mee. De middelen zijn zeer noodzakelijk om de dalende trend in onderzoeksinvesteringen te keren, stelt hij in een verklaring.

NWO moet de komende jaren 275 miljoen uittrekken voor onderzoek binnen de ‘topsectoren’, zoals chemie, water en flowers & food. Vorig jaar waarschuwde Engelen dat de financiering van ongebonden onderzoek hierdoor in de knel kon komen.

Voor NWO betekenen de extra middelen “dat we beter in staat worden gesteld om tegemoet te komen aan de aan ons gevraagde bijdrage aan het topsectorenbeleid en om te blijven investeren in een brede en excellente kennisbasis.”

NWO krijgt het geld niet meteen. Volgend jaar komt er 25 miljoen euro beschikbaar, het jaren erna telkens 75 miljoen en pas vanaf 2018 zal die beloofde 100 miljoen euro er komen. Maar tegen die tijd zit er weer een nieuw kabinet, dat weer een nieuwe koers kan varen.

De rest van de honderdvijftig miljoen euro uit het regeerakkoord zal voor een ‘substantieel deel’ naar Europees onderzoek gaan. Als Nederlandse wetenschappers een EU-beurs krijgen, moeten ze soms voor ‘cofinanciering’ zorgen. Daar wil het kabinet geld voor beschikbaar stellen.

Uit de brief blijkt verder dat NWO eenmalig een smak geld krijgt voor de samenwerking tussen fundamentele wetenschappers en bedrijfsleven: vijftig miljoen euro. Ook dat is een uitwerking van afspraken uit het regeerakkoord.