Wat kost een diploma nu eigenlijk als je de hele weg ernaartoe meetelt, van kleuterklas tot afstuderen? Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft het uitgerekend en telde alle uitgaven mee: niet alleen van de overheid, maar ook van studenten en hun ouders.

In de tabel kijkt het CBS naar mensen die de ‘gewone’ route nemen, dus van havo naar hogeschool en van vwo naar universiteit. Dat is zeventig procent van de gevallen. Alle omwegen, bijvoorbeeld via vmbo en mbo, blijven buiten beschouwing.

En het is een gemiddelde. Het zou goedkoper zijn als leerlingen braaf hun school doorlopen en studenten geen enkele studievertraging oplopen. Voor het universitair masterdiploma zou dat ruim dertienduizend euro schelen en voor het hbo-bachelordiploma elfduizend euro.

Het studietempo is volgens de statistici omhoog gegaan. Eén op de drie masterstudenten haalde in 2012 het diploma op tijd. Het CBS geeft daar geen verklaring voor. Misschien komt het doordat studenten tegenwoordig hun bachelordiploma op zak moeten hebben voordat ze aan hun masteropleiding mogen beginnen: ze hoeven geen punten meer te halen voor hun bachelor. Ook de langstudeerboete speelde in 2012 een rol: studenten zouden ruim drieduizend euro extra collegegeld moeten betalen als ze meer dan een jaar uitliepen.

De studiekosten pakken overigens nog veel duurder uit, als studenten via alternatieve routes opklimmen naar het hoger onderwijs. Telt het CBS alle ‘stapelaars’ mee -zoals in eerdere versies van deze tabel gebeurde-, dan kost een universitair masterdiploma gemiddeld 160.000 euro en een hbo-diploma 151.000 euro.