“Elke universiteit heeft wel één goede opleiding in huis”, aldus Elsevier in het jaarlijkse themanummer over hoger onderwijs. “Maar welke instelling biedt de meeste topopleidingen?”

Er is altijd veel kritiek op ranglijsten van de beste universiteiten en hogescholen, omdat een optelsom van goede scores nog niet zoveel zegt over afzonderlijke opleidingen. Toch trekt de onderwijsspecial van Elsevier elk jaar weer veel aandacht. Instellingen die goed scoren, laten dat graag weten. Het staat op websites en in voorlichtingsmateriaal.

Deze keer kunnen drie universiteiten zeggen dat ze volgens studenten de beste zijn: de Radboud Universiteit (beste van de zes brede universiteiten), de Universiteit Maastricht (beste van de drie specialistische universiteiten) en de TU Eindhoven (beste van de drie technische universiteiten). De groene universiteit van Wageningen valt zo moeilijk te vergelijken, dat die erbuiten is gelaten.

Elsevier heeft vooral gekeken waar studenten volgens de Nationale Studenten Enquête ‘bovengemiddeld tevreden’ zijn over hun ‘studie in het algemeen’. Die enquête is ingevuld door zo’n 170 duizend hbo- en wo-studenten. Specifieke vragen, bijvoorbeeld over docenten, gebouwen, lesprogramma en roosters, zijn niet meegewogen in deze ranglijst.

Aan maar liefst zes van de elf opleidingen aan de TU Eindhoven zijn studenten bovengemiddeld tevreden. De Universiteit Twente komt niet verder dan vijf van de 21 en de TU Delft blijft steken op slechts één van de veertien.

Maastricht gooit ook hoge ogen met zeven van de zestien opleidingen (44 procent) waar studenten over het algemeen tevreden zijn. Tilburg krijgt kritiek: slechts één van de 22 opleidingen weet boven het gemiddelde uit te steken.

De drie beste ‘brede universiteiten’ ontlopen elkaar niet veel: ongeveer één derde van hun opleidingen krijgt bovengemiddeld veel lof van de studenten. Bovenaan staan de Radboud Universiteit en de Universiteit Leiden (33 procent) gevolgd door de Universiteit Utrecht (32 procent). Onderaan staan de twee Amsterdamse universiteiten met een goede score voor slechts zes van de 57 opleidingen (UvA) en drie van de 49 (VU).

Elsevier enquêteerde traditiegetrouw ook hoogleraren en universitair hoofddocenten. Tweeduizend van hen vulden de vragenlijst in. Zij oordelen anders dan studenten. De Universiteit Utrecht staat volgens hen op alle onderdelen bovenaan: zowel het bachelor- als het masteronderwijs is er goed, evenals de kwaliteit van de docenten en de wetenschappelijke publicaties.

Ook over de specialistische universiteiten denken de professoren anders. Misschien is het Tilburgse bachelorprogramma niet het beste van Nederland, maar de masteropleidingen wel. Bovendien werken er goede docenten die goede artikelen schrijven.

Van de drie technische universiteiten is Eindhoven ook volgens de hoogleraren de beste, maar op twee staat Delft, dat volgens hen de beste masterprogramma’s biedt. Twente krijgt van hen op geen enkel onderdeel applaus.