“In één week zowel de wetenschap als Berlusconi veroordeeld. De tegenstelling had niet groter kunnen zijn”, vindt Jan Smits, hoogleraar Recht en Techniek aan TU/e-faculteit IE&IS. “Het is absolute waanzin dat die wetenschappers zijn aangeklaagd. Nog los van het feit of ze überhaupt veroordeeld hadden mogen worden. Want er zit iets vreemds aan deze zaak: tegenstrijdigheden, feiten die niet boven tafel komen. Waarom zijn bijvoorbeeld alleen de wetenschappers veroordeeld, en niet de overige leden van die risicocommissie? En hoe zit het met het exacte tijdstip van de beruchte persconferentie? Er wordt wel gezegd dat het geen aanklacht is tegen de wetenschap zelf, maar de manier van communiceren rondom wetenschap, maar zo blijft dat niet hangen. Het is toch de wetenschap die het nu gedaan zou hebben. Ik heb de gevolgen van de aardbeving van nabij meegemaakt, één van onze medewerkers komt uit l’Aquila. En ik kan je vertellen, de boeven zitten heel ergens anders. Nu, drie jaar later, is de hele stad nog één grote puinhoop. Tja, als je als wetenschapper voor dit soort zaken verantwoordelijk kunt worden gehouden, kun je maar beter een andere baan gaan zoeken.”

“Er wordt heel wat afgewaarschuwd, kijk maar naar al die weeralarmen. Ik denk dat het werkelijke probleem anders ligt: we kunnen tegenwoordig alles ‘weten’. Een jaar eerder zat ik thuis voor de tv en voelde een schok. Ik stuurde een tweet uit: ‘Hee, dat leek wel een aardbeving’. En dan gaat het hard. Ook journalisten komen via de sociale media aan hun nieuws. Maar oneliners worden steeds vaker de wereld ingestuurd voordat de harde feiten bekend gecheckt zijn. Over deze manier van communiceren moeten we maar eens goed gaan nadenken. Het lijkt erop dat we de oneliners tot kunst aan het verheffen zijn, terwijl we weer terug moeten naar de nuancering.”

“In het doorbreken van de onelinerhype ligt er met name een taak voor de communicatiemedewerkers en journalisten; is het missen van een scoop belangrijker dan het checken van de feiten? Maar ook als wetenschapper moeten we onze verantwoordelijkheid nemen en op de agenda zetten hoe we met dit soort zaken moeten omgaan. Want ook voor ons worden in het huidige tijdperk van publish or perish die oneliners steeds belangrijker. Laten we de nuance weer gaan opzoeken. Doen we dat niet, dan vrees ik voor de toekomst. ‘Eerst tekenen, pas dan geef ik als onderzoeker advies.’ Geen Amerikaanse, maar Italiaanse toestanden.”