Een vijf compenseren met een zeven voor een ander vak? Aan verschillende universiteiten gebeurt het al, zoals de Erasmus Universiteit en de Universiteit Leiden. Ook de Rijksuniversiteit Groningen dacht erover na. De faculteit geesteswetenschappen van de UvA nam de beslissing al in het najaar. De regeling gaat alleen voor het eerste studiejaar gelden.

Verschillende TU/e-opleidingen, waaronder Wiskunde, Informatica en Bouwkunde hanteren al compensatieregelingen waarbij binnen clusters van gelijksoortige vakken een vijf weg kan worden gestreept tegen hogere cijfers voor de andere vakken.

Dr.ir. Lex Lemmens, beoogd Dean van het Bachelor College dat in september van start gaat, is geen voorstander van uitgebreide compensatieregelingen. “Compensatoir toetsen, zoals dat wordt genoemd, is logisch als je werkt met een jaarlagensysteem, waarbij studenten een jaar halen of over moeten doen. Dat is bij ons niet het geval en het ligt dan ook niet voor de hand om een compensatoir systeem tussen vakken in te voeren. Al sluit ik niet uit dat compensatie binnen bepaalde clusters mogelijk blijft. We gaan wel meer werken met deeltoetsen binnen een vak. Dan is het wel mogelijk om met de ene deeltoets een onvoldoende voor een andere deeltoets te compenseren. In dat geval zal de eindtoets wel altijd op een bepaald niveau gehaald moeten worden.”

“Het mag en het is geen slecht idee”, zei een woordvoerder van accreditatieorganisatie NVAO vorig jaar april, toen de Erasmus Universiteit haar plannen bekend maakte. “De instellingen geven zelf vorm aan hun onderwijs. Als een student een onvoldoende haalt, betekent dat niet dat het onderwijs tekortschiet. Het zegt vooral iets over die student.”

Prompt stelde de SP kamervragen, maar Zijlstra wuifde de bezwaren weg. “Dit is één van de maatregelen in het totaalpakket om studiesucces en studievoortgang te verbeteren”, schreef hij. “Het voordeel is dat een student niet onterecht wordt vertraagd.” Hij dacht niet dat de kwaliteit in gevaar zou komen. De examencommissie zou er immers op toezien dat de kwaliteit gewaarborgd zou blijven. “Uit onderzoek dat bij de Erasmus School of Economics wordt gedaan blijkt ook dat studenten die doorstromen op basis van compensatieregelingen minimaal even goed scoren als studenten die niet op basis van compensatie doorstromen.”

Maar studenten zijn er kritischer over. “Wij vinden het onacceptabel”, zei studentenraadslid Sinead Wendt destijds tegen Folia, de nieuwswebsite van de UvA. In de Volkskrant haalde ze opnieuw uit: “Dit is natuurlijk idioot.”