De loopbrug die Flux straks met de cleanroom verbindt, is ook handig voor het verhuizen van apparatuur, voegt Martijn van Schalkwijk daaraan toe. Hij heeft als projectmanager bij Real Estate de bouw van de twee gebouwen onder zijn hoede. “Omdat de cleanroom aan Flux wordt geplakt, hoeft sommige apparatuur misschien niet naar buiten om verplaatst worden. Dat is mooi, want alles moet schoon blijven.” Het verplaatsen van de apparatuur gaat echter hoe dan ook een grote opgave zijn, omdat die zo gespecialiseerd is. “We moeten daar leveranciers bij betrekken. En een adviseur gaat ons helpen om dat proces te begeleiden”, aldus Van Schalkwijk.

State of the art

Naast de oude apparatuur die meegaat naar het nieuwe lab, komen er ook veel nieuw materiaal bij, vertelt Kessels. “We zijn bezig met een hele grote investeringsronde van 32 miljoen, die we al mogen uitgeven,  dus sommige apparatuur hebben we al besteld en zelfs geïnstalleerd en binnenkort komt er nog meer aan.” Er komt ook apparatuur bij die we nog niet hadden in het NanoLab. “We gaan daarmee alles state of the art maken, maar ook onze mogelijkheden uitbreiden.” De focus van de cleanroom zal daarbij volgens de wetenschappelijk directeur ook iets gaan veranderen. “Ons onderzoek is nu vooral op fotonica gericht. We gaan ook meer met elektronica en quantum doen. Dat past binnen het idee van het Future Chips flagship.”

Ook nieuw aan de cleanroom is dat er meer mogelijkheden komen om studenten het lab in te brengen, vertelt Kessels. “We moeten nog uitwerken hoe dat precies vorm krijgt, maar het idee is wel dat elke student van een relevante studie een keer ervaring heeft opgedaan in de cleanroom. Nu komen er ook al wel studenten in het NanoLab, maar op grotere aantallen is de cleanroom niet ingericht.“ De wens om meer studenten toegang te geven tot het lab wordt nu al meegenomen in de ontwerpen voor de cleanroom. Zo wordt die waarschijnlijk gecompartimenteerd. Kessels: “We willen daarnaast een ruimte maken van waar je goed naar binnen kan kijken in het lab, een soort education and experience center. Die is geschikt voor kleinschalige onderwijsprojecten.”

Cleanroomervaring

Niet alle details zijn al in beton gegoten. De cleanroom is momenteel in de schetsontwerpfase, vertelt Van Schalkwijk. “Sinds een maand hebben we een ontwerpteam aan boord, dat is ons programma van eisen aan het bekijken en houdt ons proactief een spiegel voor om te zien wat nog beter kan. De architecten hebben we geselecteerd op hun ervaring met cleanrooms. Ook de installatieadviseur, constructeur en bouwfysicus hebben we uitgekozen omdat ze het trucje al kennen.”

Een partij die niet meer direct betrokken is bij de bouw van de cleanroom is ASML. Oorspronkelijk waren er plannen voor een Research Innovation Center, waar de cleanroom een onderdeel van zou worden. ASML zou die bouwen en de universiteit zou het lab vervolgens van het bedrijf huren. Het ontwerptraject daarvoor was al in gang gezet, vertelt Van Schalkwijk. “We zijn in dat traject samen met ze opgetrokken.”

Het plan ging niet door, maar de kennis die is opgedaan tijdens het ontwerptraject is volgens hem niet verloren gegaan. Dat beaamt ook Schellekens. “We hebben nog steeds een heel intensieve samenwerking via de gezamenlijke onderzoekslijnen. Waar we gebruik kunnen maken van elkaars expertise zullen we dat niet nalaten.” Daarnaast komt een significant deel van de investering voor de gebouwen wél nog steeds van ASML. En omdat er veel gezamenlijk onderzoek is, zal het bedrijf het lab ook veel gaan gebruiken. Kessels: “Maar ook andere bedrijven mogen er gebruik van maken. De nieuwe NanoLab cleanroom is open access.”

Een leefbare campus

Voor er ook maar iemand gebruik kan maken van het lab moet er echter eerst nog heel veel gebeuren. Door vooruit te werken en goed te plannen hoopt Van Schalkwijk de deadline van 2028 te halen. “We willen bijvoorbeeld prefab-onderdelen gebruiken, en we hebben al precies voorgeschreven wat we qua duurzaamheid willen. Ook de hele equipmentlist is al helemaal uitgekauwd.”

In de periode dat de bouwwerkzaamheden starten gaan mensen dat op de campus merken, denkt Schellekens. “Er gebeurt dan veel tegelijk: de cleanroom, het labgebouw en misschien ook nog een deel Gemini-Zuid. We denken nu al na over de toegankelijkheid, het parkeren en de overlast. Al verschillende projectmanagers zijn bezig om de campus zo leefbaar mogelijk te houden.”

Parkeren

De cleanroom komt op de plek van parkeerterrein P6. Parkeren kan daar vanaf de zomer van 2026 niet meer. Of er nieuwe parkeerplekken komen is nog niet bekend, vertelt Schellekens. “We gaan daar een verkeerskundig onderzoek voor doen. We zijn ons ervan bewust dat we parkeerplaatsen opheffen. Maar veel mensen zijn van Gemini naar Vector verhuisd, dus die parkeren als het goed is nu daar. Op de korte termijn verwachten we geen grote problemen. In de bouw- en eindfase wordt dat lastiger. Daar zijn we nu plannen voor aan het maken die aan het eind van dit jaar gereed zouden moeten zijn.” Overigens zijn er echt nog wel veel parkeerplekken beschikbaar op de campus, voegt Kessels daar aan toe. “Bij Fenix is een hele grote parkeerplaats. Ik ben mezelf er al op aan het voorbereiden dat ik wat verder moet lopen, maar daar is volgens mij meer dan genoeg plek.”