- Onderzoek
- 15/04/2025
De weg naar valorisatie | HaptonTech maakt voelbare schermen
Kersverse CEO Mert Astam mag de technologie naar de markt brengen
Elk jaar zien tal van bedrijven het levenslicht om technologische innovaties, die op de TU/e zijn ontwikkeld, naar de samenleving te brengen: de weg naar valorisatie. Hoe verloopt die? Om daar zicht op te krijgen, volgt Cursor twee jaar lang de nieuwste spin-off HaptonTech, die schermen ontwikkelt die voelbaar kunnen veranderen in hun vorm.
Nog voordat hij naar de TU/e kwam voor zijn PhD, wist onderzoeker Mert Astam dat hij een start-up wilde beginnen. Nu is het zover en leidt hij als CEO de nieuwste TU/e-spin-off HaptonTech. Het bedrijf is op weg naar het ontwikkelen van voelbare schermen en haptische draagbare apparaten, die dus met bewegingen communiceren naar de gebruiker. Het richt zich nu vooral op toepassingen voor slechtzienden, zoals een scherm waarmee het brailleschrift gelezen kan worden en een ring die haptische feedback kan geven, bijvoorbeeld om de weg te wijzen.
In zijn met papierwerk volgestouwde kantoor in Helix haalt Astam het vernieuwde prototype – het resultaat van decennia aan onderzoek – uit een doodgewone plastic broodtrommel die op zijn bureau staat. “Zo zie je dat we een echte start-up zijn”, zegt hij lachend. Hij haalt er een lichtdoorlatend vierkant uit van twee bij twee centimeter met kleine puntjes erin. Het is bedoeld als een coating voor schermen. Het materiaal voelt glad aan, maar wanneer Astam het kort op een warme plaat legt, zijn de puntjes voelbaar. Nadat het afkoelt, is het materiaal weer glad. Astam heeft er ook een ring van gemaakt.
Het prototype is gemaakt met liquid crystal-technologie. Astam omschrijft het als een spelletje mikado. “Onze moleculen zijn staafvormig. In hun kristallijnen toestand wijzen ze allemaal in dezelfde richting, zoals iemand mikadostokjes vasthoudt aan het begin van het spel. Als je ze loslaat, liggen ze allerlei kanten op. Zo kunnen wij onze moleculen vervormen door die te activeren met warmte of elektriciteit. En wat zo bijzonder is aan onze mikadostokjes, is dat ze ook weer terug kunnen veranderen naar hun originele staat. Daardoor kan het materiaal dus bewegen.”
Generationele innovatie
Het was altijd al het idee geweest om deze nieuwe toepassing van de liquid crystal-technologie naar de markt te brengen. Twee generaties aan onderzoekers gingen Astam voor. De technologie werd in de jaren tachtig ontwikkeld door polychemicus en hoogleraar Dick Broer bij Philips, het bedrijf waar hij later vicepresident van de divisie Research werd. Broer is bekend om zijn werk met liquid crystals. Zijn innovaties worden overal ter wereld toegepast in de bekende lcd-schermen (liquid crystal-displays).
Met een Europese Advanced Grant van 2,5 miljoen euro zette Broer in 2015 een onderzoeksgroep op om het materiaal te innoveren met het oog op praktische toepassingen, zoals zelfreinigende coatings voor zonnepanelen en braille-displays. Je kan namelijk veel meer met liquid crystals, die qua eigenschappen tussen vaste stoffen en vloeistoffen in zitten, dan alleen mooie schermen maken.
Universitair hoofddocent Danqing Liu ontwikkelde de technologie verder, eerst als postdoc in Broers onderzoeksgroep en later in haar eigen onderzoeksgroep Human Interactive Materials. Ze bedacht een methode om het materiaal te koppelen aan een apparaat. “Ik heb altijd de hoop gehad dat de technologie gevaloriseerd ging worden.”
Een goede verkoper
En toen stond daar Mert Astam voor de deur. “Ik wil een start-up beginnen”, zei hij direct tijdens zijn sollicitatie met Liu voor een PhD-positie in haar onderzoeksgroep Human Interactive Materials. Astam komt uit Turkije, woonde in Roemenië, ging in Nederland naar de middelbare school, studeerde voor zijn bachelor en master aan de Imperial College London en besloot daarna om naar de TU/e te gaan voor zijn PhD. “Ik zag in Londen veel innovatieve technologieën ontwikkeld worden, maar er gebeurde verder niks mee. Ik wist van Brainport af en dat de TU/e veel start-ups heeft voortgebracht, dus dat heeft me hier naartoe geleid.”
Astam is de eerste PhD-kandidaat die bij Liu is gepromoveerd, maar niet de eerste promovendus die onder haar begeleiding begon. "Hij was als eerste klaar, een half jaar voor het einde van zijn contract. Echt een prestatie als je bedenkt dat hij mij daarnaast voortdurend hielp met allerlei taken. Hij is zo snel vanwege zijn goede schrijfkwaliteiten en omdat hij een vlotte babbel heeft. Hij weet alles goed te verkopen.”
Toch duurde het even voordat Liu tevreden met Astam was. “Hij presteerde in het eerste jaar niet goed. Hij ging altijd voor de snelle resultaten, dat is geen goede manier van onderzoek doen. En hij moest echt het lab in, want hij had daar nog geen ervaring mee vanwege de coronapandemie. Toen ik dat zei, heeft hij zich snel verbeterd.”
Tijdens het PhD-traject van Astam merkte Liu dat er steeds meer interesse was vanuit de markt voor de technologie en zo besloot ze samen met Dick Broer om HaptonTech op te zetten. En Astam mocht het bedrijf gaan leiden. “Het was een goede timing”, zegt Liu. Ze blijft net als Broer in een adviserende rol betrokken bij HaptonTech.
Toekomst
Voordat HaptonTech de markt op kan gaan, liggen er nog genoeg technologische obstakels op de weg. “We moeten bepalen in welk product we het materiaal integreren. Daarom ben ik in gesprek met zoveel mogelijk potentiële klanten. We hebben een aantal concepten, zoals de ring en de coating. Daarnaast gaan we de elektrische aandrijving van het prototype verder ontwikkelen.”Aan Astam ook de taak om het prototype te verbeteren. “We focussen nu op het transparanter maken van het materiaal en de krasbestendigheid.”
Ondertussen is Astam bezig met het opzetten van een partnerschap met Audi en Lenovo, en hij blijft verder zoeken. In de toekomst wil hij het team uitbreiden met R&D-capaciteit, bedrijfsontwikkelaars, industrie-experts, schaalbaarheidsexperts en software-ingenieurs.
Om dat te bereiken is er eerst financiering nodig. Op dit moment lopen er meerdere aanvragen voor Nederlandse en Europese subsidies. Over zijn eigen salaris hoeft Astam zich niet druk te maken. Zo is hij recent benoemd als Fellow in de Faculty of Impact van de NWO. Daarmee krijgt hij een persoonlijke beurs voor twee jaar om van HaptonTech een schaalbare start-up te maken.
Serie in de maak
Naast educatie en onderzoek heeft de universiteit de kerntaak om wetenschappelijke output naar de samenleving te brengen: valorisatie. Spin-offs hebben daarin een sleutelpositie. In ‘De weg naar valorisatie’ volgt Cursor twee jaar lang HaptonTech. Over drie maanden volgt weer een nieuwe aflevering en zien we hoe het Astam afgaat bij het aanvragen van subsidie, de Faculty of Impact, het ophalen van investeringen en het doorontwikkelen van de technologie.
Discussie