In een groter artikel dat Cursor in maart 2022 publiceerde gaven we weer hoe een dag van Sveta eruit zag. Ze werd gewekt door het piepen van de telefoon: een dagelijks appje van haar vader – nog wonende in Oekraïne - die daarmee een teken van leven gaf. Fijn, hij is er nog. En tegelijk die angst dat die telefoonpiepjes op een ochtend uit zouden blijven.

Nu, ruim twee jaar later, komt hij voor het eerst weer naar Nederland en worden de twee hier herenigd. 20 juli was de grote dag: papa Anatoliy landde op Schiphol. Na een reis van ruim 48 uur kon hij zijn dochter weer omhelzen. “Een opluchting, voor mij en voor hem”, vertelt Zinger blij. “De laatste keer dat hij hier was, was ruim voor de oorlog. Mijn kinderen zijn flink gegroeid ondertussen.”

Voormalig KGB-gebouw

Waar we in Nederland steeds meer spreken over een oorlog, die eigenlijk al sluimerend begon in 2014 vanwege de inval in de Krim, nuanceert Anatoliy dat lichtelijk. “Het voelde voor ons alsnog onverwacht in 2022. Dat komt omdat er de jaren daarvoor in de Krim niet zoveel menselijke slachtoffers vielen. Het was een andere sfeer. Een scheidingslijn tussen een lokaal conflict en een vreedzaam leven in de rest van het land. Precies dat veranderde plots op 24 februari 2022.”

Het ouderlijk huis van Sveta bevindt zich vlakbij een gebouw van de staatsveiligheidsdienst, de voormalige KGB. Dat is natuurlijk een interessant doelwit voor Rusland. “Er zijn hier verschillende raketten in de buurt gevallen”, vertelt Anatoliy. Hun huis is bij geluk niet geraakt. Toch heeft iedereen in Oekraïne wel een familielid, vriend of kennis verloren. Het levend weerzien van elkaar voelt daarmee des te specialer.

Via Moldavië

Zijn reis was uitputting op zich. 48 uur was er nodig om van Dnipro in het midden van het land naar Amsterdam te komen. Het Oekraïense luchtruim is gesloten en reizen over land is niet zonder risico. Anatoliy: “Je moet de frontlinies vermijden en er zijn onderweg controles. Mannen in de dienstleeftijd mogen het land niet uit. Dat geldt niet meer voor mij, omdat ik ouder ben dan de dienstleeftijd, maar toch, er wordt wel op gecontroleerd.”

Het reizen ging per auto van Dnipro naar Moldavië. Dat werd geregeld via via. “Omdat de afstanden zo groot zijn, moest ik onderweg overnachten en van auto met chauffeur wisselen. Het is een te groot risico om lang aan de grens vast te staan. Eenmaal in Moldavië konden we richting Chisinau om daar een vlucht naar Schiphol te nemen. Vroeger duurde het zo’n 7 uur van deur tot deur, nu dus 48 uur, maar dat is het meer dan waard.”

Macht via energie

“De winter van 2023 was heel zwaar. Er waren veel black-outs door aanvallen van Rusland op energievoorzieningen. In Oekraïne is veel verwarming en warm water op stroom en daardoor hadden vooral veel flats geen verwarming. Het was ijskoud binnen. Maar in de hoge flatgebouwen is de elektriciteit ook nodig om überhaupt het water omhoog te pompen. En wat denk je van de lift? Veel oudere mensen durfden hun huizen niet meer uit, bang dat bij thuiskomst de lift het niet meer deed en ze tientallen verdiepingen omhoog moesten lopen.”

Anatoliy: “Oekraïne gebruikt veel nucleaire energie. Rusland heeft veel niet-nucleaire energievoorzieningen kapot gemakt. In de zomer is dat een probleem, want dan worden normaal gesproken de nucleaire voorzieningen onderhouden. Op die momenten valt men steeds terug op niet-nucleaire energie maar dat gaat nu dus niet meer aangezien negentig procent daarvan vernield is.” Hij laat een schema zien. Links de dagen van de maand met datum, boven de tijdstippen. Daarin staan kruisjes wanneer je zeker geen elektriciteit hebt, wanneer je waarschijnlijk geen elektriciteit hebt en wanneer wel. Die laatste momenten beslaan ongeveer zes tot zeven uur per dag. “En dat is nu net meteen het probleem: dan gaat iedereen tegelijk alles aanzetten en vliegt vaak alsnog de stroom eruit omdat het net dat niet aankan.”

Sveta knikt. “Ik denk dat mensen die dit nooit hebben meegemaakt zich ook niet volledig kunnen voorstellen hoe dat echt is.” Haar vader is het met haar eens. “Humaniteit is het allerbelangrijkste. Ik vind dat er alles aan gedaan moet worden om te zorgen dat er geen oorlog meer is. En de rol van politici hierin is heel groot. Ik snap dat er tussen landen onderling soms discussie is over hoe de hulp eruit moet zien, maar er is echt gezamenlijke actie nodig om oorlogen te stoppen.”

Kijkend naar de toekomst zijn de twee hoopvol, vooral ook vanwege de westerse hulp. Anatoliy: “Het is Oekraïne gelukt veel gebied vrij te maken van de Russen dankzij het heroïsme van het Oekraïense leger, maar ook vanwege de vele Europese landen die hebben geholpen. Ik ben Nederland erg dankbaar voor de leidende rol hierin onder Mark Rutte. Maar we zijn er zeker nog niet. Jullie hulp is essentieel”, zo spreekt hij Nederland toe.