Eén voor één vonden de studievrienden van de Eindhovense Kyra (nu 24, volledige naam bij Cursor bekend) een leuke eerste echte baan, maar zijzelf zat nog steeds thuis. “Het afstudeertraject bij Industrial Design had veel van me gevraagd, en na die periode was ik mentaal op. Ik was er nog niet aan toe.” Dus nam ze rust.

Na een tijdje wilde ze het solliciteren serieus oppakken, maar ze blokkeerde. “De faalangst, waar ik ook tijdens mijn studie mee geworsteld heb, stak de kop op. Ik werd bang om echt aan het werk te gaan en te moeten presteren. Ik dacht dat ik alles meteen moest weten en kunnen.”

“Met als gevolg dat ik dingen voor me uit ging schuiven: ‘ik schrijf die motivatiebrief volgende week wel’, waarop dan bleek dat de vacature alweer verlopen was.”

Tijdens de studie had ze haar faalangst getemd door bij projecten samen op te trekken met studiegenoten. “En tijdens mijn afstuderen maakte ik deel uit van een intervisiegroep bij Studiemanagement, dat heeft me echt geholpen.” De deadlines die ze afsprak met medestudenten waren de stok achter de deur waarmee ze het uitstelgedrag onder controle wist te houden.

Stapje

Het project ‘op zoek naar werk’ pakte Kyra aanvankelijk ook gezamenlijk op. “Met de vrienden met wie ik tegelijk was afgestudeerd. Maar uiteindelijk hadden zij allemaal een baan gevonden, en ik nog niet.”

Rond die tijd sprak ze een vriendin die toevallig van Career Jumpstart had gehoord. Ze besloot een mailtje te sturen. Het schrijven van dat mailtje, had ze dat niet eerst een paar weken uitgesteld? Kyra lacht. “Nee, ik dacht: een beetje hulp is meegenomen. En het was een klein, overzichtelijk stapje.” Maar wél een belangrijke eerste stap op weg naar een succesvolle banenjacht, zo bleek al vlug.

“Ik werd uitgenodigd voor een intake en ik weet nog goed dat de coaches tegen me zeiden: ‘We gaan het gewoon samen doen’. Dat raakte me heel erg: ik stond er niet alleen voor. Want terwijl ik me tijdens mijn studie steeds onderdeel had gevoeld van een groep, had ik nu last van de spanning van het alléén beginnen aan een carrière, het alléén binnenstappen bij een werkgever.”

Op gesprek

En vanaf dat moment ging het opeens verrassend snel. “Tijdens een coachingsessie bespraken we welke vacatures ik had gezien, en spraken we actiepunten af, een soort huiswerk. Bijvoorbeeld: schrijf die motivatiebrief.”

En warempel: “Zo lang als ik in de tijd ervoor tegen het solliciteren had aangehikt, zo vlot ging het nu. Ik vond een ontzettend leuke vacature van een studio voor social design, voor een functie waarbij alles klopte. Ik kon al mijn wensen afvinken.”

“In twee dagen tijd schreef ik een brief, verstuurde ‘m, werd ik uitgenodigd én ben ik op gesprek geweest. En daarna was bám bám in twee weken alles rond: ik had een baan!” Een baan waar Kyra  superenthousiast over is. En waar ze rustig mag leren. “Want natuurlijk hoef je als pas afgestudeerde niet meteen alles te weten en kunnen – waar ik bang voor was.”

Bellen

“In die spannende tijd waarin ik op gesprek ging, werd aangenomen, akkoord moest gaan met arbeidsvoorwaarden en mijn contract moest ondertekenen, kon ik gelukkig vaak bellen met Luca Smeets, mijn coach, voor overleg.”

En ook toen Kyra begon met haar baan, gingen de sessies door. “Heel fijn, want die eerste weken zijn hartstikke spannend. Op dit moment zijn we de coaching aan het afbouwen, omdat ik me prima op mijn plek voel in mijn baan. En ook dat voelt goed.”

Pas een half jaar geleden kreeg Kevin van der Linden (34) de diagnose ADD. De TU/e-student Applied Physics is er niettemin blij mee, omdat het label veel verklaart.

“Dat ik heel gestructureerd werk bijvoorbeeld – een copingmechanisme – maar ook dat ik desondanks dingen vaak niet afmaak. Het is ook geruststellend te weten dat dit alles niet aan mijn persoonlijkheid ligt, maar dat er een fysiologische verklaring is. Ik slik nu ritalin en dat helpt.”

ADD is niet de enige hindernis op Kevins studie- en loopbaanpad. Hij heeft een wat “ingewikkeld leven”, zoals hij het zelf bijna verontschuldigend noemt.

“Sinds twintig jaar heb ik last van chronische hoofdpijn, die 24/7 aanwezig is. Daardoor kan ik niet voltijd studeren of werken. Ook heb ik als student mijn moeder verloren, wat grote impact op me had. En ik ben mantelzorger van mijn chronisch zieke partner. In uren vraagt dat zo’n drie dagen per week van me.” 

Wat nu

Al die zaken samen zorgen ervoor dat Kevin op zijn 34^e nog niet is afgestudeerd. “Mijn bachelor heb ik voltooid en op mijn afstudeerproject na heb ik ook alles van mijn master gehaald. Toen ik vastliep tijdens mijn afstudeerstage, heb ik mijn studie op pauze gezet. En dacht ik: wat nu?”

Toen hij daarover sprak met een begeleider van zijn afstudeergroep, tipte ze hem over Career Jumpstart. En dat heeft hem veel opgeleverd, zegt Kevin. “Mijn ervaring met coaching en andere hulpverlening is dat er vaak met een vaststaand script wordt gewerkt. Maar wat Manon (Krabbenborg, zijn coach, red.) doet, is echt maatwerkbegeleiding.”

In Kevins geval betekende dat: bij het begin beginnen. “Ik wist niet eens precies wat mijn hulpvraag was. Wil ik een nieuw afstudeerproject zoeken? Of toch een baan? Enerzijds past de studie inhoudelijk en qua niveau heel goed bij me, en wil ik heel graag die ingenieurstitel halen. Anderzijds wil ik op mijn leeftijd ook aan het werk, een structureel inkomen, iets opbouwen.”

Inzichten

Daarom begon de begeleiding met het in kaart brengen van het fundament: “Wie ben ik? Waar loop ik tegenaan? Na het intakegesprek heb ik vragenlijsten ingevuld en opdrachten gemaakt om mijn persoonlijkheid en kernwaarden in kaart te brengen.”

Sommige uitkomsten waren niet verrassend, andere brachten nieuwe inzichten. “Zo bleek naast openheid en integriteit bijvoorbeeld ook zorgzaamheid een belangrijke waarde voor me te zijn. Die komt tot uiting in de mantelzorg die ik geef, maar ik had de link met mijn beroepsleven niet gelegd. Dergelijke nieuwe kennis over mezelf helpt me om keuzes te maken.”

Daarnaast zijn ook de randvoorwaarden van belang: “Ik moet een baan – of afstudeerproject – in deeltijd kunnen doen. Dat is niet overal mogelijk. Daarnaast moet de werkplek passen bij mijn prikkelgevoeligheid.”

Hornbach

Vervolgens kwam het neer op – heel simpel maar o zo lastig – stappen zetten. Hoe klein ook. “Bij Career Jumpstart weten ze gelukkig hoe moeilijk dat kan zijn en ondersteunen ze je daarbij. Want iets daadwerkelijk erváren is echt anders dan het ergens wel weten.”

Kevin oriënteerde zich actief op de arbeidsmarkt, onder andere door in gesprek te gaan met een recruiter. Maar uiteindelijk was het een zijdelingse opmerking van Manon die het verschil maakte. “Ze was druk aan het klussen in haar nieuwe huis en liep daarom de deur plat bij de bouwmarkt. ‘Is dat niks voor jou, werken in een bouwmarkt?’, zei ze.”

In eerste instantie dacht Kevin: hoe kom je daar nou bij? Maar een week later stond het idee hem eigenlijk wel aan. “En nu werk ik sinds enkele maanden twee dagen per week bij de Hornbach, tot wederzijdse tevredenheid!” Niet omdat dat zijn roeping is, wel omdat het een mooie tussenstap is om dingen te leren en ervaren.  

Zelfstandig

“Mijn baan bij Hornbach geeft me behalve plezier bijvoorbeeld ook werkritme – bij mijn bijbaan bij de TU/e-deeltjesversneller werk ik vooral ’s nachts. Daarnaast doe ik ervaring op met de allerlei kanten van het werkende leven: collega’s, administratie. En mijn zorgzame kant komt tot uiting in het klantcontact: ik haal er veel voldoening uit om klanten te helpen.”

Hoe ziet hij de toekomst voor zich? “Voorlopig ga ik door op de ingeslagen weg, maar intussen blijf ik stappen zetten richting toekomst – of die nu wel of niet via de ingenieurstitel loopt. Mijn studieresultaten blijven voorlopig in elk geval geldig. En de begeleiding vanuit Career Jumpstart loopt gelukkig niet tót, maar tot en mét de juiste baan.”

Tot slot nog een advies voor wie zich herkent in Kevins verhaal: “Schroom niet om hulp te zoeken. Zelf heb ik van huis uit meegekregen: los je eigen problemen op, wees zelfstandig. En op de TU/e leer je natuurlijk ook om problemen zelf te analyseren en aan te pakken. Je moet het uiteindelijk wel zélf doen – de regie ligt bij jou, maar je hoeft het niet alléén te doen.”

“Ik had mijn zinnen gezet op een PhD-positie, maar toen die droom in duigen viel, liep ik vast.” Na haar master Human-Technology Interaction wilde Iris (27, volledige naam bij de redactie bekend) heel graag verder in het onderzoek. Dat bleek er echter niet in te zitten.

“Tijdens mijn afstudeertraject werd ik gediagnosticeerd met een chronische ziekte. Die ziekte zorgt ervoor dat ik minder belastbaar ben, waardoor ik moest accepteren dat het volbrengen van een promotietraject voor mij niet haalbaar is.”

Iris moest leren leven met haar ziekte en tegelijkertijd verwerken dat de carrièredroom waar ze zich tot dan toe op had gefocust, niet voor haar was weggelegd. Daarnaast moest ze bedenken waar ze dan wél zou willen en kunnen werken.

Schakelen

“Tot dan toe had ik alleen gezocht naar PhD-posities, dus ik moest flink schakelen. Ik wilde bovendien heel graag verder in mijn vakgebied, maar vrijwel alle vacatures die ik vond, vroegen om een PhD”, legt Iris uit. “Daarnaast heb ik autisme, waardoor ik moeite heb met netwerken – wat anders een goede manier was geweest om via-via aan een baan te komen.”

Door die combinatie van factoren liep ze vast. Na meerdere maanden vruchteloos rondsurfen op vacaturesites kwam ze bij Career Jumpstart terecht. “De eerste afspraak gaf me meteen weer lucht: waar ik zelf geen mogelijkheden meer zag, kwam mijn coach direct met allerlei ideeën en contacten die me verder konden helpen.”

Dat hielp. “Mijn coach was heel begripvol, en tegelijk ook erg praktisch ingesteld. Haar eerste stap was om me een cv- en sollicitatiecursus aan te bieden. Daarnaast bracht ze me in contact met interessante werkgevers – want zij is uiteraard wél heel goed in netwerken!”

Na een korte zoektocht resulteerde dat in niet één, maar twee passende baankansen. “Ik heb op twee plekken gesolliciteerd en daar ook meerdere gesprekken gevoerd. Beide vacatures waren voor mij interessante en geschikte opties.”

De keuze viel op een functie als assistent-docent en onderzoeker bij een hbo-instelling, waar ze na wat hobbels in het aannametraject – “mede door het moment waarop ik solliciteerde: midden in het studiejaar” – een fijne, uitdagende werkplek heeft gevonden. “Ik combineer mijn baan met een BKO-traject, waarbij BKO staat voor basiskwalificatie onderwijs. Met die registratie kan ik straks een vaste aanstelling als docent en onderzoeker krijgen.”

Doormodderen

Hoe bevalt de overstap van de universitaire wereld naar die van het hoger beroepsonderwijs haar? “In het begin was het erg zoeken, omdat hbo en universiteit elk een andere focus hebben, bijvoorbeeld op het gebied van onderzoek. Ik heb mijn verwachtingen dus wel bij moeten stellen, maar nu zit ik hier goed op mijn plek. Ik heb het gevoel dat ik hier het verschil kan maken en echt iets toevoeg. Een betere motivatie kan ik niet krijgen!”

Iris raadt lotgenoten aan niet te lang in hun eentje te blijven doormodderen. “Zelf ging ik ervan uit dat ik zonder PhD – of pabo-diploma – geen les zou kunnen geven, laat staan dat ik onderwijs zou kunnen combineren met onderzoek. Uiteindelijk bleek dat dus wél te kunnen.” Ze besluit: “Twijfel niet, maar zoek op tijd de hulp die je nodig hebt! Er zijn veel dingen die we alleen moeten doen, maar dit hoeft er niet een te zijn.”