Stilteruimte in Atlas biedt vooral moslims een plek voor bezinning
In de kelder van Atlas leidt een grijze deur naar God, Allah, of waar jij rust van krijgt
Atlas -1.635. Een lokaal dat veel mensen waarschijnlijk niks zegt, maar dat anderen zeer dierbaar is: de stilteruimte in de kelder van Atlas. Hij wordt gebruikt voor gebed en bezinning en iedereen is welkom. Cursor vroeg enkele bezoekers naar het waarom en het belang van bidden of bezinnen op het werk of tijdens de studie. Ondanks ruime inspanning om ook niet-moslims te spreken, is dat niet gelukt.
De ruimte is neutraal: er hangen geen kruisjes aan de muur en er staat geen minbar of biechtstoel. Als je niet beter zou weten, zou -1.635 ook een studieruimte kunnen zijn. Het is zo neutraal ingericht om ruimte te bieden aan alle religies én mensen zonder religie. In de praktijk zien we dat vooral moslims er gebruik van maken, wat op zich niet vreemd is met een religie die vijf keer per dag bidden voorschrijft.
Amaan Valiuddin (uiterst links op de hoofdfoto, red.), masterstudent Electrical Engineering en voorzitter van de islamitische studentenvereniging Salaam, gebruikt de stilteruimte veelvuldig om te bidden. “Elke moslim moet vijf keer per dag bidden en dit is een plek om dat te doen. De gebedsruimte moet heel neutraal blijven, de TU/e wil niet dat je mensen werft voor een geloof of vereniging. Maar ik heb daar wel heel veel mensen leren kennen. Je komt gemakkelijk in gesprek in zo’n kleine ruimte. Ik kijk er ook altijd naar uit om nieuwe mensen te ontmoeten daar. Voor corona was het echt vol, nu wat minder.”
Geen accessoires (nodig)
Ondanks dat de gebedsruimte er niet uitziet als een moskee, biedt die Valiuddin een plek voor het verrichten van zijn gebed. “Het unieke van de Islam is dat je geen hulp of accessoires nodig hebt om direct te kunnen praten met God. Dus hier bidden is niet anders dan thuis of op kantoor. Het is hier wel wat neutraler, maar het is rustig en ik mag eventueel mijn kleedje neerleggen als ik dat wil. Dat is alles wat ik nodig heb om te kunnen bidden.” Als er gezamenlijk gebeden wordt, gaat er soms een student het gebed voor. Meestal kijken we dan wie van de aanwezigen de meeste kennis van de Koran heeft, die reciteert dan.”
Gezamenlijk bidden heeft de voorkeur in ons geloof, want je bent dan samen met de gemeenschap
Valiuddin moet elke dag net op een iets ander tijdstip bidden omdat de tijden afhangen van de stand van de zon. “Ik weet de gebedstijden ongeveer, daarvoor houd ik de moskee-kalender in de gaten. Rond dat tijdstip ga ik naar de stilteruimte, verricht de wassing (wudu) in de doucheruimte daar en ga naar binnen om te kijken of er al iemand is. Zo ja, dan verrichten we gezamenlijk het gebed. Gezamenlijk bidden heeft de voorkeur in ons geloof, want je bent dan samen met de gemeenschap.”
Valiuddin denkt dat het belangrijk is dat er zo’n stilteruimte voor het gebed beschikbaar is. “Ik denk dat je, voordat je in staat bent je te verbinden met anderen, je eerst een eigen groep nodig hebt. Pas als je daar comfortabel mee bent en aan je basisbehoefte is voldaan, ga je om je heen kijken en praten met anderen. Die stilteruimte helpt om aan die basisbehoefte te voldoen voor vele studenten en medewerkers.”
De hele Koran uit het hoofd
Bashar Khosro (uiterst rechts op de hoofdfoto, red.) is bachelorstudent Industrial Engineering en lid van Salaam. “De dagen dat ik op de universiteit moet zijn, maak ik gebruik van de gebedsruimte. Daar tref ik dan ook vaak andere moslims met wie ik dan samen bid. Dat is beter vanuit ons geloofsperspectief. Als we samen bidden, gaat er meestal iemand het gebed voor. We kijken tussen de aanwezigen wie het meeste van de Koran uit zijn hoofd kent en dat ben ik vaak. Maar in principe kan iedereen als imam optreden dan, al geven we voorrang aan de persoon met de meeste kennis.” Het gebed voorgaan is toch net iets anders dan alleen zelf bidden, erkent Khosro. “Je kunt het zien als een presentatie geven. Als je weet dat mensen aandachtig naar je luisteren, voelt de situatie anders. Jij bent verantwoordelijk voor hun gebed. Dus jij moet het goed doen, extra goed doen. Niet alleen voor jezelf, ook voor de ander.”
Khosro werd geboren in Irak en kwam naar Nederland toen hij elf was. “Ik heb in twee jaar Nederlands geleerd. Daarna kwam het eigenlijk als een suggestie van mijn vader om mij meer te verdiepen in het geloof.” De Koran kent hij uit zijn hoofd. “Dat is wellicht wat anders bij christenen of joden. Toen het me aardig lukte, begon ik ook steeds meer geïnteresseerd te raken. Ik merkte dat wanneer het leven even niet zo meezat, ik rust kreeg van het reciteren van de Koran en dat motiveerde weer om er nog meer over te leren.”
Drukbezocht
“Het is heel fijn om het gebed tussen colleges te kunnen verrichten. Midden op de dag is die pauze gewoon nodig”, vindt Khosro. “Heel mooi dat je dat hier kunt doen. Als je niet die ruimte hebt, waar moet je het dan doen? Je wilt het liefst bidden op een plek waar mensen je niet raar aankijken. Als je het open doet tussen anderen, is die rust er niet echt.” In de stilteruimte heeft Khosro ook zelden niet-moslims gezien. “Ik heb denk ik een of twee keer iemand gezien die mediteerde, maar verder heb ik niet het idee dat mensen van andere geloven komen bidden.” Cursor heeft geprobeerd iemand te contacteren die daar mediteert. Dat was bijna gelukt, maar helaas kwam er uiteindelijk toch radiostilte. De ruimte is zeker drukbezocht, maar vooral door moslims rond de gestelde gebedstijden. “Op bepaalde tijdsstippen moeten mensen buiten wachten, anders is het te krapjes.” Met zo’n 12 m2 is zo’n kamer natuurlijk ook al snel vol. “Het zou op zich fijn zijn als er iets meer ruimte zou kunnen komen. De gebedsruimte brengt mensen samen en dat is erg mooi.”
Je wilt het liefst bidden op een plek waar mensen je niet raar aankijken.
Souhaila Azdad is student van de Fontys Lerarenopleiding en studeert vaak op de TU/e campus. Ze volgt een dubbelprogramma tot docent Natuurkunde en Scheikunde. Daarnaast is ze bestuurslid van Studentenvereniging Salaam. “Ik heb ook nog een tijdje aan de TU/e gestudeerd, maar toen de overstap gemaakt.” Azdad maakt lange dagen met het dubbele programma, haar stage en baan in het onderwijs. Toch zorgt ze er altijd voor dat ze ook op tijd kan bidden. De moslima is om die reden blij dat de TU/e een gebedsruimte beschikbaar heeft. “Dat is niet overal vanzelfsprekend.” Op haar stage op een middelbare school was ze echter niet bang om ernaar te vragen. “En er is naar me geluisterd. Daar heb ik nu ook een plek om rustig te bidden.”
Soms heb ik zo’n stress van mijn studie. Dan ga ik bidden en merk ik, ik kan er weer tegen aan.
“Op tijd kunnen bidden geeft me meer rust”, stelt de Fontysstudente. “Ik merk dat ik een hele nare persoon word als ik niet gebeden heb. Het is echt iets belangrijks. We (moslims, red.) hebben de neiging heel veel aan Allah te vragen, maar geven we Hem wel wat Hij verdient? Ik zou het moeilijk vinden veel van Hem te vragen als ik mezelf niet aan de mijn deel van de belofte houd (het bidden als een van de pilaren van de Islam, red.). Soms heb ik zo’n stress van mijn studie. Dan ga ik bidden en merk ik, ik kan er weer tegen aan.”
Schone kleden
Tijdens corona heeft Azdad wat minder gebruik gemaakt van de gebedsruimte omdat ze veel thuis studeerde. Maar nu kan er weer op de campus gestudeerd worden en dat doet ze dan ook. “Zeker in de winter zitten de gebeden dan wat dichter op elkaar en is het fijn om een gebedsruimte te hebben. Ik weet dat wat vriendinnen wel eens een ruimte boekten om te studeren en dan even pauze namen om te bidden in dat lokaal, maar dat kon niet iedereen waarderen. Dan is het fijn als er een ruimte is waar dat wel helemaal prima is en niemand zich eraan stoort. Want het voelt anders alsof je iets stiekems doet, terwijl je gewoon recht hebt om te bidden.”
Azdad doet meer dan bidden in de gebedsruimte, ze draagt ook zorg voor de gebedskleden die daar aanwezig zijn. “Ik was ze eens in de zoveel tijd. Het viel me in de zomer op dat dat echt eens moest gebeuren, ze lagen daar al heel lang. Ik ben een van de weinige mensen die in Eindhoven nog thuis woont en dat dus wat makkelijker kan doen.” In de zomervakantie is ze lekker rustig met haar moeder aan de klus begonnen. “Nu met corona worden ze minder gebruikt, maar toch kunnen ze af en toe zeker een wasbeurt gebruiken.” Zo’n gebedskleed ziet er altijd erg delicaat uit, maar blijkt gewoon veilig in de wasmachine te kunnen, stelt Azdad ons gerust.
Discussie