Vrijdag 13 maart 2020 was ook voor veel afstudeerders een ongeluksdag: op die dag werd vanwege de coranapandemie halsoverkop besloten dat de laboratoria van de TU/e met onmiddellijke ingang gesloten zouden worden voor alle onderzoek, behalve het meest noodzakelijke. In ieder geval voor de daaropvolgende twee weken waren de labs dus ook voor studenten die daar hun afstudeeronderzoek uitvoerden verboden terrein.

Die twee weken werden uiteindelijk drie maanden. Hoewel het overige onderzoek sinds 6 mei weer werd opgestart - met allerlei mitsen en maren en in twee shifts per dag - moesten de studenten nog even geduld betrachten voordat ze eindelijk de afsluitende fase van hun studie mochten hervatten.

Cursor sprak met enkele studenten over afstuderen tijdens de lockdown, terugkeren in het lab en de mogelijke gevolgen voor hun toekomst.

Yvette studeert af in de groep Membrane Materials & Processes, waar ze kijkt naar poreuze elektrodes voor zogeheten redox flow batteries, die worden ontwikkeld voor tijdelijke opslag van met name wind- en zonne-energie. “Ik onderzoek zowel metalen elektroden als elektroden gebaseerd op grafiet.”

De scheikundestudente staat nu weer dagelijks in het lab; tijdens de ochtendshift van 07.00 tot 13.00 uur. “Dat is wel heftig, want ik ben eigenlijk best een nachtuiltje. Maar het werkt heel goed, want zo ben ik verplicht vroeg op en heb ik de hele middag nog om de data uit de experimenten te verwerken.” Ze is blij om niet meer aldoor thuis te hoeven werken, zegt ze. “Gelukkig heb ik hier nu weer mensen om me heen, zoals mijn begeleider, met wie ik over mijn werk kan praten. Dat motiveert me toch meer dan thuis achter mijn computer zitten.”

De coronamaatregelen zijn goed zichtbaar op het lab in gebouw Helix, vertelt ze: “Overal staan pompjes met desinfecterende handgel, er hangen briefjes op de deuren met hoeveel mensen er tegelijk binnen mogen zijn en op de vloeren zijn belijningen aangebracht om makkelijker de juiste afstand te kunnen bewaren. Op kantoor zijn er douchgordijntjes opgehangen tussen de bureaus zodat er daar ook veilig meerdere promovendi kunnen zitten. Het is wel goed geregeld allemaal, vind ik.”

Yvette heeft in augustus alsnog haar eindpresentatie gepland. Ze is dan echter nog niet klaar met haar opleiding: in september zal ze met haar verplichte stage beginnen. “Het was nog spannend of dat ging lukken, want veel bedrijven willen nu nog geen garantie bieden dat ze een stagiair kunnen ontvangen. Bedrijfsstages duren bij onze opleiding meestal vier tot zes maanden, wat betekent dat het lastig wordt om voor eind januari af te studeren. Alleen als dat lukt, krijg ik drie maanden collegegeld terug als compensatie voor de vertraging door de coronacrisis.” Die regeling vindt ze niet zo logisch. “Er zijn straks veel studenten die steun mislopen, terwijl ze wel degelijk uitloop hebben vanwege de coronacrisis.”

Lex was precies begonnen aan de tweede fase van zijn project toen de labs dicht gingen. “Mijn onderzoeksvoorstel was net goedgekeurd”, vertelt hij. Toen hij niet meer in het roboticalab mocht komen op de begane grond van Gemini-Noord, met onder meer het voetbalveld van Tech United, heeft hij eerst thuis modellen gemaakt van zijn systeem. “Daarna heb ik bedacht hoe ik die modellen kon valideren, maar daarna ben ik een paar weken wat minder productief geweest. Dat valideren ben ik op dit moment aan het doen.”

Het is lekker rustig in het roboticalab, vertelt de afstudeerder. “In plaats van met zo’n twintig mensen zijn we nu meestal met ons drieën, onder wie gelukkig de promovendus die mij begeleidt. De rest kan thuis verder. Dat betekent dat ik alle ruimte heb voor de tests; dat is wel ideaal, want we gebruiken daar ook een echt ziekenhuisbed voor. Dat zal ik binnenkort weer uit de opslag halen.”

Ondanks de leegte worden de coronamaatregelen serieus genomen. “In het begin werd er ook streng gehandhaafd op de looproutes, maar vanaf het voetbalveld moet je één meter tegen de looproute in om bij de toiletten en het koffiezetapparaat te komen. Omdat we met zo weinig zijn, vonden we het onzinnig om helemaal om te lopen. Maar we hebben netjes gevraagd of we daar toch langs mochten. Dat is gelukkig goedgekeurd.”

Eind september hoopt Lex, die vanuit de HTS is ingestroomd in de master Systems and Control, klaar te zijn. Daarom maakt hij nu wat langere dagen om de verloren tijd in te halen. Dat kan prima, omdat er in vrijwel lege lab niet met shifts gewerkt hoeft te worden. Op misschien een weekje vakantie na, gaat hij ook de hele zomer door. “Ik ben al lang genoeg bezig met mijn master, dus ik hoop dat ik nu geen vertraging meer oploop.”

Maarten houdt zich voor zijn afstuderen bezig met een methode om met laserpulsen informatie vast te leggen in magnetische materialen. “Mijn begeleider, promovendus Youri van Hees, heeft aangetoond dat een extra laagje materiaal helpt om met deze methode op een deterministische manier data te kunnen schrijven. Het plan is dat ik ga uitzoeken hoe dat nu precies werkt.” Hoewel zijn simulaties nog niet helemaal af zijn, is de afstudeerder toch zodra dat mocht het lab weer ingedoken. “We zijn eerst twee weken bezig geweest de opstelling weer werkend te krijgen; deze week ben ik met metingen begonnen.”

Hoewel ook in het lab van FNA in principe met shifts wordt gewerkt, is het nu zo rustig in het lab dat Maarten de meeste dagen na de ochtendshift gewoon kan doorwerken. “Er mogen maximaal vijf mensen tegelijk in het lab zijn, mits ze niet aan dezelfde opstelling werken. Omdat alleen Youri en ik nu met deze opstelling bezig zijn, geeft dat mij de gelegenheid om hele dagen te werken als Youri niet in het lab hoeft te zijn.” Echt samen werken mag dus niet, maar zijn begeleider kan wel even meekijken als dat nodig is - daar is genoeg ruimte voor rond de optische tafel. Dat moet alleen wel gepland worden. “Iedereen die niet in het lab hoeft te zijn, werkt nog thuis, dus ik kan niet even aankloppen bij Youri’s kantoor om te vragen of hij even komt kijken. Maar gelukkig is hij verder goed bereikbaar.”

Al met al is het rustig in en rond de laboratoria in Cascade, zegt Maarten. “Er is nog één experimentele afstudeerder in de groep en er zijn er drie die theoretisch werk doen vanuit thuis.” Gezellig samen koffie drinken en lunchen is er dus helaas niet bij. “We hebben dat wel via Microsoft Teams geprobeerd, maar dat is toch niet hetzelfde.” Vertraging denkt hij niet te hebben opgelopen door de coronacrisis. “Het lijkt erop dat mijn simulatiewerk onderdeel van mijn thesis kan worden. En ik heb nog tot eind dit jaar tijd voor de experimenten.”