Sanne - goedlachs, rustig en zelfbewust - is graag in Vertigo. In de kantine daar vertelt de Bouwkundestudente hoe ze terechtkwam aan de TU/e, wat voor drama het eerste half jaar was en hoe het langzamerhand beter werd voor haar. Dat anderen kunnen meeluisteren, is voor haar geen probleem. “Ik voel geen schaamte en er rust wat mij betreft geen taboe op heimwee.” Toch had ze weinig behoefte om er met anderen dan haar gezinsleden over te praten. “Ik voelde mezelf niet sterk en kroop in m’n schulpje. Het is eigenlijk moeilijk te snappen wat heimwee is.”

Maar ze probeert het duidelijk onder woorden te brengen. Ze heeft nagedacht waar het vandaan komt, hoe het overging en of de eenzaamheid haar beïnvloed heeft. Voorop staat dat ze beslissingen vaak op gevoel neemt. Dat gevoel toonde ze trouwens niet altijd, vaak zette ze een masker op. Maar daar komen we nog op.

Eindhoven

“Dat ik in Eindhoven ging studeren, was een weloverwogen keuze. Ik wilde een technische studie doen, werktuigbouwkunde of iets biomedisch, en ben ook naar open dagen en meeloopdagen in Delft, Utrecht en Enschede geweest. Maar bij de TU/e voelde ik me het prettigst.” De keuze voor Werktuigbouwkunde voelde dus goed, maar het besef dat ze daarvoor op kamers moest gaan, greep Sanne bij de keel. Of beter: kneep haar in haar buik. Van Mijdrecht (tussen Amsterdam en Utrecht in) naar Eindhoven kost met de trein minstens twee uren - enkele reis. Sanne werd bij kijkavonden uitgenodigd in een leuk studentenhuis te gaan wonen, en dat deed ze. Maar toch…

Bellen

“'Geniet toch van je Intro’, zei mama. En zo had ze altijd bemoedigende woorden voor me en stimuleerde me om naar leuke dingen uit te kijken. Maar ik had zo’n last van heimwee. Eerlijk gezegd had ik dat vroeger ook wel, als ik bij een oom en tante mocht logeren. Als ik me alleen voel, voel ik dat in mijn buik. Alsof die leeg is, heel gek, ik ben niet hongerig of misselijk, maar het is een naar gevoel. Het lijkt ook wel of ik van een afstandje naar mezelf kijk.” Sanne vond het vreselijk om niet thuis te zijn en verheugde zich de hele week op het weekend waarin ze daar wél was. “Maar dan kwam ik op vrijdagavond binnen en dan dacht ik meteen: 'Oh, ik moet zondag weer weg'. Het belemmerde me helemaal.”

Doordeweeks belde ze met haar moeder, maar niet te vaak. “En zij belde mij nooit, dat was de afspraak. Ik belde ook niet te vaak, want ik werd er verdrietig van. Het ophangen was ook moeilijk. En het begon altijd met tranen. Maar soms had ik de stem van mama even nodig.”

Simon

Studiegenoten hadden niet door dat Sanne zich ellendig voelde. Ze viel af omdat ze geen zin had lekkere dingen te eten. “Ik associeer koekjes toch met gezelligheid en ik kocht ze gewoon niet. Maar ik was wat dikker van de prednison, wat dat betreft gaf het niet dat ik afviel. In het eerste half jaar zette ik een masker op. Ik heb ervoor gekozen om bij studievereniging Simon Stevin te gaan zodat ik mensen zou ontmoeten. Daar heb ik toen vrienden gemaakt.” Bij Werktuigbouwkunde worden studenten in werkgroepen gezet, maar dat helpt volgens Sanne niet echt om vrienden te maken; na acht weken samenwerken gaat ieder weer zijn eigen weg.

Rond de kerstvakantie voelde Sanne zich wat meer thuis in Eindhoven. Ze had een ritme gevonden en een fijne plek gemaakt van haar kamer. Ook in de ruimte bij Simon voelde ze zich thuis. “Het is een van mijn tips aan eenzame studenten: zorg dat je een plek vindt waar je je goed voelt, dan is het fijn om daar naartoe te gaan. Ook in je eentje.” Op de vraag hoe ze ‘eroverheen is gekomen’, heeft ze eigenlijk geen antwoord. "Het gaat nu beter omdat ik eindelijk ben gewend aan de nieuwe fase van mijn leven.”

Thuis werd Sanne in die tijd voor het eerst lichtelijk opstandig - een grote puber is ze nooit geweest -, omdat haar ouders zich nog gedroegen alsof ze wél nog veel last van heimwee had. “We hebben allemaal onze draai weer gevonden.” In het studentenhuis is haar eenzaamheid eens toevallig ter sprake gekomen. “Iedereen riep natuurlijk: ‘Waarom heb je dat niet eerder gezegd?’. Nu denk ik: Had ik het maar gedaan.” En daar komt weer een tip: probeer het te vertellen, al moet je er een drempel voor over.

Vakantie

Afgelopen vakantie stapte Sanne zelf over een drempel. Met een koffer vol goede moed en spanning is ze op pad gegaan voor een Europese treinreis door Berlijn, Praag en Wenen. “Het heeft anders uitgepakt dan ik had gehoopt. Ik wilde graag dat er iemand bij me was. Samen met mij op reis. Ik heb er achteraf heus van genoten; het was een heel mooie ervaring en ik heb geen spijt, want ik heb geleerd dat ik niet alleen op vakantie moet gaan. Ik wil toch graag mijn ervaringen in real time met iemand delen.” Sanne wil ook graag haar leven met iemand delen, maar op de een of andere manier heeft ze nog nooit een relatie gehad. “Ik ken mezelf goed, weet wat daar bij past. Zo iemand ben ik nog niet tegengekomen. Ik ben niet veeleisend, maar het moet wel goed voelen.”

Zusje

Zus Puck studeert inmiddels ook aan de TU/e en is nu tweedejaars Bouwkunde. Zij heeft ook veel last van heimwee. Net als bij Sanne ging het na een half jaar wat beter, maar toen het uitging met haar vriend, kreeg ze een terugval. Ze kreeg lichamelijke klachten en ging naar de huisarts. Bloedonderzoek bracht geen oorzaak aan het licht. Het idee is nu dat de stress die met heimwee gepaard gaat, de boosdoener is.

Puck schrijft sinds kort een blog, om twee redenen. De eerste is dat het Puck helpt om dingen op te schrijven op het moment dat ze zich vervelend voelt. Sanne denkt dat schrijven fijner is dan praten, omdat de tranen dan minder op de loer liggen. De tweede reden is dat Puck anderen wil helpen. "Ik wil dat studenten weten dat ze niet de enige zijn en ik hoop dat ze binnenkort kunnen lezen dat je er ook overheen kunt komen, zoals ik hopelijk zal doen", mailt ze. 

Studieswitch

Sanne is er in haar eerste jaar aan de TU/e achtergekomen dat Werktuigbouwkunde voor haar niet de ideale studierichting is. “Ik ben gestopt met Werktuigbouwkunde omdat het me toch te moeilijk was. Ik heb geen spijt en zie het niet als een vergissing, want ik heb veel geleerd dat jaar. Ik wilde niet weg bij de TU/e, want eindelijk had ik mijn plek gevonden en daarom ben ik hier een andere studie gaan zoeken. Het is Bouwkunde geworden. Ik wil geen architect worden, maar kies voor Building Physics. Daar leren we het binnenklimaat van gebouwen verzorgen. Dat het een fijn plekje wordt voor iemand.”

“Nu gaat het allemaal erg goed met me. Ik geniet nu ontzettend van het leven in Eindhoven en de heimweeperiode is eigenlijk een positieve ervaring geweest. Ik heb het doorstaan en ben er sterker uitgekomen.”

Eerder schreef Cursor een uitgebreid achtergrondverhaal over eenzaamheid bij internationals. Hierin lees je over onderzoek naar eenzaamheid bij studenten, de rol die de universiteit kan spelen en verhalen van betrokkenen. Plus acht tips, in aanvulling op die van Sanne in het stuk hierboven.